TRĂM NĂM CÔ ĐƠN - Trang 343

- Ðúng thế đấy, - Ucsula nói, - nhưng không đến mức như vậy đâu?
Khi nói thế, Ucsula nhận ra rằng mình đang nhắc lại lời đối đáp của đại tá
Aurêlianô Buênđya trong xà lim tử tù, và một lần nữa cụ run lên bởi điều
mình cảm nhận dược là thời gian không qua đi mà nó quay vòng. Nhưng
ngay lúc đó cụ cũng không chịu nhân nhượng. Ucsula gắt gỏng với Hôsê
Accađiô Sêgunđô như với một đứa trẻ và khăng khăng bắt ông phải tắm
gội, cạo mặt và góp sức mình vào việc sửa sang nhà cửa. Hôsê Accađiô
Sêgunđô bị giày vò. Cái ý nghĩ giản đơn về việc phải rời bỏ căn phòng từng
đem lại cho mình sự yên tĩnh làm cho Hôsê Accađiô Sêgunđô sợ hãi. Ông
gào lên rằng chẳng ai có thể làm cho ông ra khỏi căn phòng này, vì ông
không muốn nhìn thấy đoàn xe lửa hai trăm toa chở người chết mà cứ chiều
đến lại chạy từ Macônđô về phía biển. "Ðó là tất cả những người ở ngoài
nhà ga", Hôsê Accađiô Sêgunđô gào lên như vậy, "ba ngàn bốn trăm lẻ tám
người". Ðến lúc ấy Ucsula mới biết rằng Hôsê Accađiô Sêgunđô ở trong
một thế giới mờ mịt sương mù còn khó hiểu hơn cả thế giới của cụ, nó đơn
độc và khó phá vỡ như cái thế giới của Hôsê Accađiô Buênđya, cụ cố nội
ông.
Ucsula để Hôsê Accađiô Sêgunđô ở lại căn phòng đó, nhưng không cho
những người khác chốt cửa lại như trước, bắt phải dọn dẹp hàng ngày, vứt
những chiếc bô kia vào đống rác, chỉ để lại một chiếc mà thôi, và phải giữ
cho Hôsê Accađiô Sêgunđô luôn luôn sạch sẽ, đàng hoàng như cụ cố nội
trong lúc bị trói dưới gốc cây dẻ. Thoạt tiên, Phecnanđa coi trạng thái hưng
phấn đó là sự lẩm cẩm do tuổi già đưa lại, và vất vả lắm bà mới kiềm chế
nổi sự cáu bẳn. Nhưng giữa lúc ấy, từ Rôm, Hôsê Accađiô báo cho bà biết
là anh ta dự định về Macônđô trước khi phát lời thề nguyện tu hành trọn
kiếp, và tin vui đó đã khiến Phecnanđa phấn chấn quá nhiều đến mức hàng
ngày, từ tối đến sáng bà tưới hoa bốn lần để con trai mình không có ấn
tượng xấu về ngôi nhà. Chính sự kích thích đó đã khiến Phecnanđa vội
vàng viết thư liên hệ với các thầy thuốc không thể nhìn thấy, bày lại các
chậu cảnh trồng cây dương xỉ, cây kinh giới dại và cây thu hải đường ở
ngoài hành lang, trước khi Ucsula biết rằng tất cả những thứ đó đã bị
Aurêlianô Sêgunđô đập phá tan tành trong một cơn giận dữ khủng khiếp.