TRĂM NĂM CÔ ĐƠN - Trang 363

mình khổ nhục. Nhưng sự thù hằn đã tan biến nhanh hơn cả chính Pêtra
Côtêt tưởng, và khi ấy bà vẫn tiếp tục gửi thực phẩm tới vì kiêu hãnh, và
sau đó vì cảm thương. Có những lần khi Pêtra Côtêt không muốn đi bán vé
xổ số nữa và dân chúng cũng đã mất hứng thú với trò cờ bạc ấy, bà đã nhịn
để nhường thức ăn cho Phecnanđa, và Pêtra Côtêt luôn luôn thực hiện trách
nhiệm gửi thực phẩm chừng nào Phecnanđa chưa qua đời.
Ðối với Santa Sôphia đê la Piêđat, việc giảm số người trong nhà có lẽ cho
cụ một sự nghỉ ngơi mà cụ được quyền hưởng sau hơn nửa thế kỷ làm việc.
Không bao giờ người ta nghe thấy một tiếng thở than của người đàn bà kín
đáo và khó hiểu ấy, người đã gieo vào gia đình này những mầm mống thần
thánh của Rêmêđiôt - Người đẹp và sự trịnh trọng bí ẩn của Hôsê Accađiô
Sêgunđô, người đã dành cả cuộc đời cô đơn và thẳm lặng của mình vào
việc nuôi nấng lũ trẻ mà chúng không nhớ rõ bằng mình là con hay cháu
của cụ. Cụ chăm sóc Aurêlianô như thể chú ra đời từ sự mang nặng đẻ đau
của mình, và chính cụ cụng không biết rằng mình là cố của chú nữa. Phải ở
trong một gia đình như vậy mới có thể nghĩ được rằng Santa Sôphia đê la
Piêđat thường ngủ trên một tấm thảm dệt bằng lá cọ trải trên nền nhà kho
chứa ngũ cốc, giữa tiếng ếch nhái kêu đêm, và cụ cũng không kể với ai
rằng có một đêm cụ đã thức dậy bởi một cảm giác hãi hùng là có ai đó đang
nhìn mình trong bóng tối, thì ra đó là một con rắn độc trườn trên bụng cụ.
Santa Sôphia đê la Piêđat biết rằng nếu thuở trước cụ kể với Ucsula chuyện
đó thì thế nào Ucsula cũng bắt cụ phải ngủ trên giường của mình, nhưng ở
thời buổi này chẳng ai để ý đến điều gì nếu cụ không kêu lên ở ngoài hành
lang, bởi vì công việc chân tay ở lò bánh, những nỗi hãi hùng về chiến
tranh, việc nhăn sóc con cháu khiến cho người ta không còn thời gian để
nghĩ đến hạnh phúc của người khác nữa. Chỉ có Pêtra Côtêt, người mà
Santa Sôphia đê la Piêđat chưa từng biết mặt, là nhớ đến cụ thôi. Sắm cho
cụ một đôi giày đẹp và một bộ lễ phục, đó là món nợ mà Pêtra Côtêt vẫn
chưa trả được ngay cả trong những ngày tháng tuyệt vời với khoản tiền do
các cuộc xổ số đưa lại. Thuở mới đặt chân đốn nhà này Phecnanđa có nhiều
lý do để tin rằng Santa Sôphia đê la Piêđat là một người làm đày tớ suốt
đời, và nếu có một vài lần Phecnanđa nghe nói đó là mẹ chồng mình thì đó