TRĂM NĂM CÔ ĐƠN - Trang 373

biệt xứ. Nếu như Aurêlianô Hôsê cố gắng dìm nghẹt hình ảnh đó trong bùn
máu của chiến tranh, thì ngược lại, Hôsê Accađiô lại cố gắng lưu giữ nó
sống động trong bùn lầy của dực vọng, trong khi làm vui lòng bà mẹ với sự
dơi trá về lòng ước muốn trở thành Giáo hoàng. Cả Hôsê Accađiô và
Phecnanđa đều không bao giờ nghĩ rằng những thư từ họ viết cho nhau là
sự trao đổi về những điều bịa đặt hoang đường. Hôsê Accađiô, từng bỏ lớp
học chuyên đề ngay sau khi đến Rôm, vẫn tiếp tục đọc sách về thần học và
luật tu hành để tránh nguy hiểm cho việc thừa kế tài sản lớn lao mà mẹ anh
ta thường nói đến trong những bức thư đầy cám dỗ, và nó có thể giải thoát
cho anh ta khỏi cảnh sống nghèo khó và bẩn thỉu mà anh ta đang chung
đụng với hai người bạn trên một chiếc gác xép ở Tristêvêra. Khi Hôsê
Accađiô nhận được lá thư cuối cùng của Phecnanđa, lá thư được viết theo
dự cảm về cái chết đang đến gần, anh chàng liền nhặt những mảnh cuối
cùng của đồ trang sức giả của mình bỏ vào va-li, rồi chui vào hầm một
chiếc tàu thuỷ để vượt biển, tại đó những người di cư chen chúc như một lũ
bò ở lò sát sinh, họ ăn mì ống và pho mát đã có giòi. Trước khi đọc bản
chúc thư của Phecnanđa - bản chúc thư chỉ là một bản tóm tắt vụn vặt và
muộn màng những sự bất hạnh - thì những thứ đồ đạc đã rêu rã và những
đám cỏ dại ở hành lang đã chỉ cho Hôsê Accađiô biết rằng anh ta đã rơi vào
một cạm bẫy không bao giờ có thể thoát ra được, đã bị đẩy ra khỏi cái vầng
sáng của kim cương và bầu không khí cổ kính của mùa xuân xứ Rôm.
Những lúc mất ngủ đầy mệt mỏi vì bệnh hen, Hôsê Accađiô đo đi đo lại
chiều sâu nỗi bất hạnh của mình, và lục lọi ngôi nhà u tối, ở đó tiếng la hét
già nua của Ucsula đã từng khiến cho Hôsê Accađiô khiếp sợ thế giới bên
ngoài. Ðể chắc chắn là chú bé Hôsê Accađiô không lạc trong sự mịt mù,
xưa kia cụ đã bắt chú phải ở cố định trong một góc phòng ngủ, đó là nơi
duy nhất của chú, còn những người chết thì thường đi đi lại lại trong nhà từ
lúc trời về chiều. "Bất cứ một việc làm xấu gì của mày các thánh cũng sẽ
nói với ta", Ucsula bảo chú thế. Những đêm hãi hùng thuở ấu thơ của Hôsê
Accađiô đã thu lại trong góc nhà, ở đó chú bé phải ngồi yên như bất động
trên một chiếc ghế cho đến giờ đi ngủ, toát mồ hôi vì khiếp sợ, dưới cái
nhìn cảnh giác và lạnh lùng của các vị thánh mách lẻo. Cái hình phạt ấy