mặt trời trắng bệch, và cô lại cười.
Cho đến lúc này Aurêlianô chưa hiểu được anh yêu các bạn mình đến như
thế nào, anh cần có họ đến như thế nào và anh mong được gặp họ đến như
thế nào. Anh đặt đứa hài nhi vào chiếc làn do mẹ nó đã chuẩn bị sẵn, lấy
tấm khăn choàng đắp cho tử thi, rồi lang thang không phương hướng trong
cái làng hoang vắng để tìm một hẻm núi dẫn về thời quá khứ. Anh gọi cửa
hiệu thuốc, là nơi thời gian gần đây anh không đến, và cái mà anh thấy lại
là một xưởng mộc. Bà già mở cửa cho anh, tay cầm một ngọn đèn dầu, tỏ
lòng thương hại anh lạc đường và khăng khăng bảo anh rằng đây không
phải là hiệu thuốc, rằng ở đây chưa bao giờ là hiệu thuốc, cũng không bao
giờ quen một cô gái có cổ cao ba ngấn với đôi mắt mơ huyền được gọi tên
là Mecxêđet. Anh gục đầu vào cửa hiệu sách cũ của cụ già thông thái người
xứ Catalunha để khóc lóc mà tin rằng bằng những tiếng khóc muộn màng,
mình đang trả nợ một cái chết mà anh không muốn khóc đúng lúc để khỏi
làm đứt quãng sự quyến rũ của tình yêu. Anh nắm tay lại đấm mạnh vào
những bức tường gạch của cái nhà chứa Cậu bé vàng, cái tên do Pila
Tecnêra đặt, không hề để ý tới những chiếc đĩa vàng màu da cam đang rực
rỡ bay ngang bầu trời mà trước đây trong một đêm hội, đứng ở sân những
chú diệc, anh đã háo hức ngắm nhìn. Một đội đàn phong cầm chơi những
bài hát của Raphaen Escalôna, người cháu của đức giám mục, người kế
thừa của cụ Phranxiscô - Con Người ở quán nhậu ngoài trời thuộc xóm cờ
bạc đã hoang vắng bóng người. Chủ quán, người có cánh tay khô quắt, như
thể bị cháy sẹo vì đã dùng nó để làm hại đời mẹ mình, đã mời Aurêlianô
cùng uống một chai rượu mạnh, rồi sau đó Aurêlianô lại mời ông ta cùng
uống một chai nữa. Chủ quán kể cho Aurêlianô nghe nỗi bất hạnh của cánh
tay mình. Aurêlianô kể cho ông ta nghe nỗi bất hạnh của trái tim mình, khô
quắt và sẹo cháy vì đã dùng nó để làm hại đời chị gái mình. Kể xong bọn
họ cùng khóc lóc bên nhau rồi Aurêlianô bỗng thấy nỗi đau của lòng mình
vợi hẳn đi. Nhưng khi đơn độc một mình đứng trong buổi đêm về sáng cuối
cùng ở Macônđô, anh dang rộng hai cánh tay ngay giữa quảng trường, sẵn
sàng đánh thức cả thế gian tỉnh giấc, với tất cả tâm hồn, anh gào:
- Bạn bè là một lũ con hoang.