phải là kết quả mỹ mãn của thuật giả kim, cũng không phải là sự giải thoát
khỏi bễ lò đang thổi lửa nung chảy kim loại, cũng không phải phép biến
bản lề, khoá cửa ở nhà này thành vàng, mà là cái sự kiện vừa xảy ra: Cuộc
trở về của Ucsula. Nhưng bà không chia sẻ niềm vui ồn ĩ của chồng mình.
Bà hôn ông theo lệ như thể bà vắng nhà chưa quá một giờ đồng hồ, rồi bảo
ông:
- Mình hãy ra ngoài đi!
Khi ra đường và nhìn ngắm đám đông, Hôsê Accađiô Buênđya mãi mới
định thần được. Họ không phải là bọn digan. Họ là những người đàn ông và
đàn bà y hệt dân làng này, cũng có mái tóc mềm và nước da nâu, cũng là
những người nói chính tiếng nói của ông và cũng thở than về cạnh những
nỗi đau khổ ấy. Họ mang theo những chú lừa thồ thức ăn, những chiếc xe
bò chở bàn ghế và dụng cụ nấu ăn, vốn là những thứ hàng giản dị và thiết
cốt được những người bán hàng bày bán không phải quảng cáo. Họ tới đây
từ bờ bên kia của đầm lầy, cách Macônđô khoảng hai ngày đường, là nơi
các làng hàng tháng đều đặn nhận thư từ bưu điện và đã làm quen với các
máy móc sản sinh nhiều lợi ích. Ucsula không đuổi kịp bọn digan, nhưng
bà gặp được con đường mà chồng mình không thể phát hiện ra trong
chuyến tìm kiếm những phát minh vĩ đại đã thất bại.
Chú thích:
(1) Một vùng phía Tây Bắc nước Tây Ban Nha.
(2) Tiếng tôn xưng: ngài, ông…
(3) Paicô - một thứ cây thuộc họ rau muối sản ở châu Mỹ, lá có vị chát có
thể tẩy được giun.
