Visitaxiôn lắng dịu xuống thì Hôsê Accađiô Buênđya trải qua một đêm trằn
trọc trên giường không tài nào ngủ được. Ucsula, lúc ấy cũng đã thức giấc,
hỏi ông làm sao vậy và ông đã trả lời bà: "Lại một lần nữa tôi nghĩ đến
Pruđênxiô Aghila, bà ạ". Cả hai vợ chồng đều không ngủ lấy một phút
nhưng ngày hôm sau họ đều thấy khoẻ mạnh đến mức quên luôn cái đêm
mất ngủ. Vào giờ ăn cơm trưa, Aurêlianô thảng thốt kể rằng cậu vẫn thấy
khoẻ mạnh mặc dù đêm qua thức suốt để mạ vàng chiếc cặp tóc, một tặng
phẩm cậu nghĩ sẽ tặng mẹ nhân ngày sinh của bà. Không một ai trong gia
đình tỏ ra lo lắng cho mãi tới ngày thứ ba, vào giờ đi ngủ họ vẫn không
cảm thấy buồn ngủ, và chỉ đến lúc ấy mọi người mới vỡ nhẽ rằng đã hơn
năm mươi giờ liền họ không hề chợp mắt.
- Bọn trẻ con cũng tỉnh như sáo, - cô gái Anhđiêng nói với niềm tin chắc
vào định mệnh không sao tránh khỏi. - Một khi bệnh dịch lây đến thì chẳng
một ai thoát được cả.
Quả nhiên bệnh mất ngủ đã lan tràn tới đây. Ucsula nhờ học mẹ mình mà
biết được một số cây có tác dụng chữa lành bệnh, đã vò lá cây phụ tử lấy
nước cho tất cả mọi người uống nhưng không công hiệu, không một ai ngủ
được mà trái lại cả ngày hom đó mọi người đều mơ trong khi thức. Trong
trạng thái tỉnh táo mà mơ màng ấy, không những người ta chỉ nhìn thấy
những bóng hình trong chính giấc mơ của mình mà còn nhìn thấy cả những
bóng hình trong giấc mơ của người khác. Cứ như thể nhà này đông nghịt
khách khứa. Ngồi trên chiếc ghế xích đu đặt ở trong xó bếp, Rêbêca mơ
thấy một người đàn ông rất giống nó, mặc bộ đồ lanh trắng, nơi cổ gài một
chiếc cúc vàng, mang đến cho nó một cành hoa hồng. Một người phụ nữ có
đôi bàn tay nuột nà đi bên ông đã ngắt một bông hồng, rồi cài lên mái tóc
cô bé. Ucsula hiểu rằng đó là cha mẹ của Rêbêca, nhưng dẫu rằng đã cố sức
để nhận mặt bà vẫn phải thừa nhận rằng chưa bao giờ nhìn thấy họ. Trong
khi đó, do một sơ suất đáng tiếc mà Hôsê Accađiô Buênđya sẽ chẳng bao
giờ tha thứ cho mình: những chiếc kẹo nặn hình con giống sản xuất trong
nhà này vẫn tiếp tục được mang ra chợ bán. Trẻ con và người lớn thích thú
mút những chiếc kẹo hình con gà béo màu xanh đã nhiễm bệnh mất ngủ,
những con cá màu hồng đã nhiễm bệnh mất ngủ, những chú ngựa con màu