hội" sẵn sàng nổ bùng bất cứ ngày nào.
Tình trạng nghèo đói, bất công chung khắp nước đã đưa Phi tới tệ nạn
buôn lậu và tham nhũng ngang hàng với các nước Đông Dương trong chiến
tranh. Chính bộ trưởng tài chánh Phi đã phải xác nhận là nhân viên bộ mình
có tới phân nửa tham nhũng thối nát đến nỗi không thể nào sửa đổi được.
Bên cảnh sát lại còn tệ hại hơn nữa: 70% thối nát và bất lực, theo lời viên
tổng giám đốc đã tiết lộ. Đối với dân Phi, đó không phải là chuyện lạ. Vì
trong một xã hội tiêu thụ như xã hội Phi, nhu cầu vật chất đã được thả
lỏng, mức hưởng thụ tiện nghi rất cao, thế mà lương một cảnh sát viên
trung bình vỏn vẹn có 15 Mỹ kim một tháng thì thử hỏi làm sao hắn không
vung tay ăn cắp nếu có điều kiện ăn cắp!
Về mặt chính trị, trong khi còn thống trị quần đảo Phi, Mỹ đã cố uốn nắn
cho Phi trở nên mẫu mực của nền dân chủ Mỹ ở Á Đông. Năm 1935, một
hiến pháp cũng đã được thảo và ban hành nhằm xây dựng hình thức Cộng
Hòa kiểu Mỹ cho chính thể Phi.
Hiến pháp qui định quyền bầu cử cho tất cả công dân nam nữ biết chữ từ 21
tuổi trở lên. Điều kiện biết chữ đương nhiên hạn chế quyền công dân của
đại đa số quần chúng nghèo nàn thất học. Do đó, ngay trong cuộc bầu cử
đầu tiên, có người đã nhận xét nền dân chủ mà Mỹ gán cho Phi chẳng qua
là cái bung xung do giai cấp phú hào thao túng, còn giai cấp khốn cùng
không có tiếng nói cũng không được bầu
Vào thời ấy, giai cấp phú hào ngự trị trên chính trường Phi và thể hiện sự
thuần nhất tương đối của họ dưới danh nghĩa một chính đảng — đảng Quốc
Gia (Nacionalista Party). Nhưng sau thế chiến, để cho giống Mỹ hơn, đảng
này đã tự phân hóa thành hai là Quốc Gia và Tự Do (Liberal Party) và cùng
tồn tại đến ngày nay
. Tuy được chia làm hai đảng, nhưng thực sự Phi
chỉ có một chính sách, một đường lối của những kẻ giàu có mượn chính
quyền để làm giàu hơn và đẩy quần chúng đã nghèo khổ đến chỗ càng thêm
