những lộn xộn ở biên giới và vì những hoạt động của các lực lượng võ
trang chống chính phủ, Sihanouk đã đi đến quyết định đoạn giao với Thái
năm 1961 và sau đó với Việt Nam Cộng Hòa năm 1963.
Ngược lại đối với Cộng sản Việt, Sihanouk lại luôn luôn tỏ thái độ hòa
hoãn, nhượng bộ. Năm 1965, Sihanouk đã thỏa hiệp với Bắc Việt và Cộng
sản Miền Nam về việc cho phép CS chuyển quân ngang lãnh thổ Kam-pu-
chia và nhận đồ tiếp tế qua cảng Sihanoukville. Mỹ đã tố cáo rằng quân
dụng, vũ khí của Nga và Trung Cộng đã được chở tới Sihanoukville nói là
để viện trợ cho Kam-pu-chia, nhưng chỉ có một phần nhỏ được chở về căn
cứ tiếp vận Kompong Speu của quân đội hoàng gia, còn phần lớn được
chuyển tới các địa điểm tiếp nhận ở biên giới của CS Việt, mỗi tháng không
dưới 500 tấn.
Năm 1969, tiến xa hơn nữa, Phnom Penh đã chính thức lập
quan hệ ngoại giao với “chính phủ” của CS Nam Việt. Đổi lại hảo ý này,
Bắc Việt và CS Nam Việt đã công nhận đường biên giới do Sihanouk vạch
ra.
Trong vòng dăm năm trước chiến biến 1970, lực lượng CS đã trú đóng trên
lãnh thổ Kam-pu-chia ít nhất là ba sư đoàn (chừng 30.000 quân) dọc biên
giới từ vùng Mỏ Vịt tới Tam Biên. Lúc đầu Sihanouk còn phủ nhận sự việc
này nhưng sau ông ta xác nhận nhưng cho là chẳng làm gì hơn được vì
những vùng biên giới mà CS Việt trú đóng toàn là rừng rậm không thể
kiểm soát nổi. Đối với Sihanouk, đó cũng là nhược điểm về địa lý có
phương hại trực tiếp đến nền an ninh Kam-pu-chia!
Tuy nhiên nhìn sâu vào vấn đề, người ta thấy thực sự Sihanouk đã có mặc
cảm bất lực trước sự bành trướng của Trung Cộng. Sihanouk cũng như các
cận thần của ông tin rằng Trung Cộng sẽ bành trướng thế lực xuống Đông
Nam Á và Mỹ sẽ không thể kiềm chế nổi. Cái thế sa lầy của Mỹ ở Việt
Nam càng làm cho Sihanouk tin ở lập luận của mình. Cho nên đối với
Sihanouk, ngăn cản cuộc nam tiến ấy là một điều bất khả, nhưng có thể
dùng sự khôn khéo để né tránh cho riêng mình được chừng nào hay chừng
