ném bom từ ngày 25 tháng 2. Phouma đã phải miễn cưỡng chấp nhận, cả
với điều “chua xót” là chính phủ mà ông cầm đầu chỉ được gọi là chính phủ
Vientiane (thay vì chính phủ Hoàng Gia Lào), còn phe bên kia thì được gọi
là các Lực Lượng Yêu Nước!
Ngày 21 tháng 2, hiệp định đã được ký kết lúc 11 giờ tại tư dinh thủ tướng
Phouma. Toàn văn hiệp định gồm 5 phần, 14 điều khoản. Nội dung đã được
dựa theo bản hiệp định về VN, tuy nhiên tính chất “ngang nhau” của hai
phe rõ rệt hơn, do đó có lợi hơn cho CS Lào, so với phe CS ởNam VN.
Theo hiệp định, hai bên sẽ ngưng bắn ngay từ ngày hôm sau, ngày 22 tháng
2 năm 1973; sau đó thành lập ngay ban liên hợp thi hành hiệp định hai phe.
Trong vòng 30 ngày sau, chính phủ liên hiệp dân tộc lâm thời và hội đồng
chính trị hiệp thương sẽ được thành lập, vừa để điều hành quốc sự vừa bắt
tay ngay vào việc tổ chức bầu quốc hội và lập chính phủ liên hiệp dân tộc
chính thức. Trong vòng 60 ngày sau khi chính phủ lâm thời được thành lập,
các lực lượng ngoại nhập sẽ phải rút ra khỏi Lào và những người bị đôi bên
bắt giữ sẽ được trao trả.
Để giải quyết vấn đề phe thứ ba, cũng như trong hiệp định về VN, hiệp
định về Lào đã quy định sẽ do dôi bên thoả thuận, nghĩa là mỗi bên sẽ góp
người của mình. Nói trắng ra thì chẳng làm gì có phe thứ ba, vì quảng đại
quần chúng có tự tách ra thành thứ nhất, thứ hai gì đâu mà có thứ ba, thứ
tư. Thực sự đó chỉ là danh từ mà một số chính khách mặt tầng tự nhận
trong khi chưa được tả hay hữu thâu dụng. Một khi có “chỗ” ngon lành,
chính khách loại này sẽ tức khắc tự đồng hoá với bên cho “chỗ”. Cảnh ấy
đã thấy dẫy đầy, không cần phải đưa thí dụ ra đây làm gì.
Trên lập trường dân tộc, thế đứng của nhân dân là thế đứng không bao giờ
thay đổi, đó là thế đứng của những người bị áp bức trong một nước bị xâm
lược. Thế đứng ấy tự đối lập với kẻ xâm lược. Hôm nay xâm lược là Cộng
Sản, là Tư Bản; hôm qua chúng đã từng là thực dân, là phát xít; ngày mai
chúng có thể là X là Y gì đó. Và nói chung, chúng cùng là một thứ, ở cùng
