với chiến khu ở Việt Bắc.
Việc tổ chức vũ trang chống Nhật lúc ấy, xét về thực chất, quả không hơn
một trò đùa. CS Việt cũng biết như vậy và họ cũng không bao giờ mơ
tưởng tới chuyện có thể dùng vũ lực lật đổ chính quyền Nhật ở Đông
Dương. Chủ trương của Đảng lúc ấy chẳng qua chỉ là một thứ cơ hội chủ
nghĩa, nương gió mà bẻ măng. Một số phần tử cách mạng dân tộc khi ấy
đang chiến đấu chống Nhật trong hàng ngũ Quốc Dân Đảng Trung Hoa
cũng nhận thấy rõ cái thế tất bại của Nhật, nhưng lại suy tính một cách
nông cạn là khi Đồng Minh thắng, đương nhiên chính quyền ở Việt Nam sẽ
được trao vào tay họ. Cùng một thái độ chờ sung rụng mà không phải rung
cây, nhưng phe Cộng đã khôn ngoan hơn vì đã tới mai phục gần gốc sung
hơn. Nhờ thế, khi sung rụng họ đã vồ được trước.
Cách mạng tháng tám đã thành công quá dễ dàng làm cho chính các lãnh tụ
cộng sản cũng phải ngạc nhiên. Ba yếu tố thuận lợi đã đưa đến thành công
này là:
Quân Nhật ở Đông Dương đã có thái độ buông xuôi, mặc kệ, sau khi
được tin chính quốc đã đầu hàng.
Chính quyền thân Nhật ở Hà Nội đã tự sửa soạn rút lui mà không cần
ai lật đổ, vì mang sẵn mặc cảm phạm tội (!) với Đồng Minh
.
