Người nhà mụ Lường và lính quan kéo xuống thuyền. Các cửa khoang
bị tháo, khiêng ra các buộc hàng. Chú lái đứng trông mà buốt ruột.
Nhưng cái đau ấy chưa phải ghê nhất. Bọn lính lục đến chỗ những tấm
lụa, nhấc lên thấy cái tượng Rùa Vàng. Chú lái xanh mét mặt, như chết
đứng.
Thế là mụ Lường được cả thuyền hàng, lại được nô lệ. Trong nhà mụ,
người ở khi đông quá thường đem bán cho các chủ khác, nhiều lắm.
Rồi những người theo chú lái phải bán đưa đi đâu không biết. Từ hôm
ấy chú lái ở lều ngoài vườn, cả ngày cắt cỏ, chăn ngựa, vừa đói vừa khát.
Chú ngửa mặt lên trời, kêu:
– Trời ơi! Độc ác đến thế mà được làm người ư?
Một hôm, chú lái đi chăn đàn ngựa ra ven sông. Gặp một ông lão chít
khăn nhiễu, râu bạc, tay chống gậy tầm xích, cốt cách như ông tiên. Ông lão
cầm trên tay một quả bưởi đỏ.
Chú lái nói:
– Cháu khát nước quá, ông cho cháu một múi bưởi.
Ông lão nói:
– Bưởi này không ăn được.
– Thế để làm gì?
– Quả bưởi này để cứu người.
Chú lái chắp tay lạy ông lão:
– Ông ơi! Cháu là người sắp chết oan đây.
Chú lái kể đầu đuôi nỗi khổ của chú, lòng tham không đáy của mụ
Lường, tội ác lão quan huyện. Nghe xong, ông lão nói:
– Con viết một lá thư cho vợ, mai mang ra đây cho ta.
Chú lái viết thư cho vợ kể từ ngày bước chân đi, đến khi gặp nạn. Hôm
sau, đem đưa cho ông lão. Ông lão cầm con dao khía vỏ bưởi, nhét lá thư
