Gary nhớ lại việc cha của anh đã cố giải thích như thế nào về lòng ác cảm
của ông đối với cái hoạt cảnh trưng bày ấy trong lần gặp gỡ đầy khốn khổ
của hai cha con tại nhà bảo tàng. Những lời được ông nói ra lúc đó một
cách ngập ngừng, giờ đây âm vang trở lại trong tai anh, nghe rõ mồn một:
“...Gary ạ, có trời mới biết, hầu như tất cả chúng ta đều làm mồi cho những
khía cạnh tồi tệ nhất trong bản tính của mình... Chúng ta rất thường bị lôi
cuốn bởi ý muốn chiến thắng bằng bất cứ giá nào.”
Vì lý do nào đó, ký ức ấy mang trở lại cảm giác mơ hồ về một điềm gỡ mà
Gary từng linh cảm trước đây khi hay tin mình sẽ lại phải xuất kích quá
sớm với các tân binh đang mệt lã. Và cảm giác ấy càng lúc càng bốc lên
thật nhanh khi anh tới gần phòng thuyết trình. Vào lúc Gary trình diện đại
tá chỉ huy Birmingham, tâm trạng của anh hoá ra bi quan cùng cực.
Trong khi diễn ra cuộc thuyết trình ngắn của các sĩ quan Mỹ, cách căn cứ
hoả lực gần hai mươi lăm cây số, tại làng Quảng Tơ, hai trăm quân du kích
của Tiểu đoàn Cơ động 42 thuộc Quân đội Giải phóng đang dừng quân
nghỉ bồi dưỡng qua đêm trong những “chòi” tranh có cửa hầm được che
đậy cẩn thận. Mỗi hầm trổ thẳng xuống hệ thống địa đạo ngay bên dưới
làng. Các địa đạo dài khoảng hai cây số dẫn tới cửa thoát ở bờ biển. Du
kích quân đã trải qua nhiều lần thực tập rút xuống địa đạo thật lẹ để thử
nghiệm việc bỏ trống làng theo một tốc độ nhanh nhất và một diễn tiến
hoàn chỉnh nhất. Trong những trường hợp như thế, các bà vợ và gia đình
của họ lúc nào cũng ở lại trong làng, trên mặt đất.
Đêm đó, trong khi người chính trị viên đứng tuổi của tiểu đoàn đi từ chòi
này sang chòi khác thì thầm ra lệnh cho bộ đội rút ra bờ biển, ông ta còn
kèm theo lời cảnh báo các gia đình ở lại rằng họ sẽ bị quân Mỹ trừng phạt
thê thảm. Về phần dân làng, chính họ cũng biết thân và đang chờ đợi vì đã
