quan của độc giả người Việt.
A. Grey nỗ lực đưa ra cái nhìn của người ngoài cuộc và chủ yếu dành cho
độc giả phương Tây, còn tôi thì cố gắng trình bày nỗi lòng của người trong
cuộc, với ước vọng hiệp thành một tác phẩm đa diện, cho độc giả người
Việt. Có nhiều trường hợp tôi không dám mạnh tay vì sợ làm hụt hẩng
mạch biến hóa của tác phẩm. Thí dụ: thực tế, Nguyễn Ái Quốc không có
mặt ở Hà Nội vào năm 1930; tác giả của Ngục Trung Nhật Ký còn là vấn
đề gây tranh luận; cuộc gặp gỡ tại phòng mạch của một nha sĩ ở Sài gòn
không phải giữa viên chức CIA với Dương văn Minh mà là với Trần văn
Đôn, nhân vật chủ chốt trong cuộc đảo chánh 1.11.1963; bản thông cáo Thủ
tướng Vũ văn Mẫu đọc trưa 29.4.1975 yêu cầu Mỹø rút quân trong vòng 24
giờ, theo lời kể của cựu Tổng thống Dương Văn Minh trong cuôäc găëp
măët nôùi lại tình thân với vài tướng lãnh VNCH vào đầu năm 1991 tại
Paris, là do chính Đại sứ Hoa Kỳ Graham Martin đưa cho ông (DVM); sau
khi chiếc trực thăng CH-46 cuối cùng với tín hiệu “Swift 22” rời Sàigòn
chở theo toán Thủy Quân Lục Chiến canh gác Toà Đại sứ Mỹ thì trên nóc
toà nhà ấy, hơn 420 người Việt vẫn chong mắt nhìn trời, cố tìm dấu hiệu
máy bay Mỹ trở lại vì trước đó, những người lính rất thiện chí ấy đã hứa
với họ rằng “sẽ không ai bị bỏ lại”,v.v.
Lòng biết ơn trước hết và trên hết tôi xin được bày tỏ với Anthony Grey,
người đã giải tỏa cho tôi trách nhiệm pháp lý, dù vậy tôi vẫn cảm thấy mình
mãi mãi mắc ông món nợ tình nghĩa và văn chương. Chẳng những không
phiền lòng và không phản đối khi tôi sử dụng SAIGON và để tên làm đồng
tác giả của TRĂNG HUYẾT, ông còn ân cần bày tỏ tình thương và hào
phóng khích lệ vợ chồng tôi. Sau khi nhận được bản thảo tiếng Việt của
TRĂNG HUYẾT, thư email xin phép và giải thích căn nguyên cùng nội
dung khái quát những gì tôi chính đính và viết thêm, ông hồi âm rất nhiệt
tình, bằng tiếng Anh, trong một thư email như sau:
“Nguyễn Ước thân mến,
“Tôi rất vui mừng khi nhận được thư email của anh. Cám ơn anh về việc
nhanh chóng trả lời và về việc giải thích đầy đủ. Tôi tôn trọng các động cơ
