triều đại lịch sử. Sự dàn dựng phong phú đó chắc hẳn cũng có lý do?
Nhưng phần thực của nó là bao nhiêu và phần vẽ lại lịch sử của nó thì như
thế nào?
Nguyễn Ước: Thưa anh, truyện Trăng Huyết bắt đầu từ năm 1925 với các
nhân vật gắn bó đời mình vào dòng lịch sử cách mạng và chiến tranh của
Việt Nam.
Các nhân vật chủ yếu xuất xứ từ bốn gia đình: —Nathaniel Sherman, người
Mỹ, thượng nghị sĩ —Jacques Devraux, người Pháp, cựu sĩ quan rồi thanh
tra mật thám —Trần văn Hiếu, quan sứ thần, phú hộ Nam kỳ —và Ngô văn
Lộc, người "bồi" của J. Devraux, chống Pháp, theo chủ nghĩa dân tộc rồi
cộng sản.
Không gian truyện là Việt Nam, Paris, Washington, Anh. Thời gian kéo dài
từ năm 1925 khi nền đô hộ của Pháp vững vàng nhất, cuộc vận động cách
mạng của các sĩ phu cựu học chuyền sang các thanh niên tân học, với
những ngày Pháp đàn áp tàn bạo các phong trào chống thuế của nông dân,
cuộc khởi nghĩa của VNQDÐ, Sô viết Nghệ Tỉnh, hành tung của Hồ Chí
Minh, nạn đói Ất Dậu, tới trận đánh Ðiện Biên Phủ, vụ ám sát Ngô Ðình
Diệm, biến cố Mậu Thân và sau cùng, cuộc thất thủ Sàigòn.
Lý do dàn dựng mà anh gọi là phong phú đó chỉ cốt để trình bày đời sống,
tư duy và cảm xúc của các nhân vật hư cấu hoặc có thật trong suốt 50 năm
nghiệt ngã với hận thù cá nhân, gia tộc, dân tộc chồng chất và quyện chặt
vào nhau, trong đấu tranh và chiến tranh giữa hai bên. Một bên là những
người lấy dân tộc chủ nghĩa làm nền tảng, một bên là những kẻ lấy cộng
sản bôn-sê-vich làm phương pháp. Rồi cuối cùng người dân cả hai miền bị
cuốn vào vòng quay chiến tranh lạnh, trong sự thất trận của người Pháp,
tháo chạy của người Mỹ và đất nươc Việt Nam điêu tàn xơ xác...
Có thể xem Trăng Huyết là hư cấu vì các nhân vật chủ lực của nó là hư cấu.
Cũng có thể xem Trăng Huyết là một thực tế vì nó đề cập đến rất nhiều
nhân vật có thật trong suốt 50 năm lịch sử; họ chi phối và làm điêu đứng
các nhân vật hư cấu. Trăng Huyết được đặt trong những biến cố có thật mà
một số tồn đọng cho tới hôm nay.
Nói như thế nhưng Trăng Huyết không có tham vọng lý giải hoặc vẽ lại