- Dù gì cũng phải giữ thôi. Đó là nhiệm vụ căn bản và tối thiểu mà các chủ
nhân cần ông ta thi hành: thỉnh thoảng thực hiện vai trò tư tế của một đấng
quốc chủ. Dù sao đi nữa, những kẻ viết vở tuồng quân vương cho ông ta
đóng đã dự kiến rằng ông ta có khả năng đáp ứng nhu cầu đông phương
huyền bí của thâàn dân.
Đang bực mình tự hỏi không hiểu tại sao lúc này Devraux lại nói nhiều đến
thế, Joseph mừng rỡ khi thấy hiện ra quang cảnh chiếc cầu đá bắc ngang
hào thành dẫn vào cửa Thượng Tứ. Trước tiên, mắt Joseph bắt gặp thấp
thoáng những mái hoàng cung màu vàng từng làm anh mê mẫn khi còn là
một cậu bé. Từ hôm qua đến nay, tâm trí anh vẫn nguyên vẹn cảm giác ngất
ngây trước vẻ đẹp thanh nhã u trầm đầy quyến rũ của lăng Minh Mạng và
lúc này, lời chế giễu của Devraux đào sâu thêm sự thương tổn anh đang
cảm thấy khi ở cạnh hắn:
- Monsieur Devraux ạ, ông nói vậy nghe có vẻ như nước Pháp có lý do để
hãnh diện về sự hư hoại do chính nó đem tới cho người An Nam.
Joseph không màng giấu sự thù nghịch trong lòng mình và Devraux liếc
anh thật sắc. Thêm lần nữa, Joseph thoáng thấy trên vẻ mặt của người Pháp
có dấu vết ngạo nghễ dữ dằn của một người lính, cái ngạo nghễ từng có
thời làm hắn nổi bật trong mắt anh và mọi người.
Liền đó, Devraux nhún vai, quay mặt qua chỗ khác:
- Joseph ạ, thời đại đang thay đổi. Sớm muộn gì mọi sự cũng thay đổi.
Joseph nói sôi nổi:
- Ông có biết rằng suốt mấy ngàn năm nay, sức mạnh của Lễ Tế Trời mang
tới cho dân tộc này ý nghĩa của sự sống. Đối với họ, trong cuộc sinh tồn,
Trời luôn luôn là cha và Đất lúc nào cũng là mẹ. Họ bao giờ cũng tin tưởng
rằng ân phúc của những thần linh vĩ đại cai quản vũ trụ có thể được ban
xuống cho họ qua công đức của hoàng đế và các tiên vương - đó là lý do
khiến nhà vua phải được nhìn như một nhân vật thần bí và tách biệt khi ông
ấy cứ ba năm một lần làm chủ tế tiến dâng các lễ vật thiêng liêng. Nếu
nước Pháp làm cho niềm tin ấy bị lâm nguy bằng cách giữ đức vua của họ
ở Paris suốt một nửa cuộc đời thanh xuân của ông ấy, theo tôi, thật khó có
thể hãnh diện về một việc làm như thế.