TRĂNG HUYẾT - Trang 456

- Rất nhiều năm trước đây, tôi có gặp tại Huế một thiếu niên Mỹ. Tôi thấy
trông anh hình như khá giống cậu ấy.
Kế đó, cả hai cùng lặng yên trong ít phút. Tâm trí Joseph cũng bắt đầu loé
sáng, anh nói chầm chậm:
- Tôi có mặt tại hoàng cung lúc cử hành lễ Tết năm 1925. Rồi tới năm 1936
tôi có quay lại thăm viếng Huế và Hà Nội. Có thể chúng ta từng gặp nhau
tại một trong hai nơi đó.
Lật reo lên hoan hỉ:
- Vậy, tôi nhớ ra rồi. Mình từng gặp nhau ở Huế. Lúc ấy anh đi với mẹ.
Joseph sửng sốt gật đầu. Lật nói ngay:
- Tên tôi là Lật - Đào VănLật. Anh nhớ không. Tôi là người viết báo đứng
trò chuyện với mẹ anh và anh sau cuộc lễ “làm lạy”.
Tình trạng thiếu thốn phải chịu trong những năm dài tù đày nơi đảo Côn
Lôn còn ghi dấu trên hình hài của Lật cộng thêm hành vi tự thiến trước đó
của anh tạo cho anh nét mặt khắc khổ khác thường. Trông anh lúc nào cũng
căng thẳng, nhưng qua đôi lông mày của một người học rộng và tia nhìn
long lanh dữ dội trong cặp mắt ấy, Joseph vẫn có thể nhận ra anh. Người
An Nam này đúng là Đào VănLật năm xưa, một người chỉ biết sống cho lý
tưởng, kẻ đã phát biểu với Joseph và mẹ anh những câu nói ngùn ngụt căm
hờn nơi khách sảnh trong cung điện của hoàng đế Khải Định.
Sau khi nhíu mày lục lọi quá khứ và thấy ra kết quả, người Mỹ nói:
- Tôi nhớ ra anh rồi. Tôi nhớ lúc ấy anh nổi cơn thịnh nộ về tính đạo đức
giả của nghi lễ bày tỏ lòng trung quân. Tôi còn nhớ anh có kể với chúng tôi
rằng anh không được phép viết ra những gì anh muốn.
Lật mỉm cười ngậm ngùi rồi nghiêng mình xuống bên Joseph, nồng nhiệt
bắt tay người Mỹ:
- Có thể anh có lý. Lúc ấy tôi non trẻ và bồng bột. Giờ đây tôi sung sướng
hơn bao giờ hết vì giúp được người Mỹ, lại là một bạn cũ.
Tới lượt Joseph mỉm cười và lúc lắc đầu, rất lấy làm lạ về sự trùng hợp
ngẫu nhiên này:
- Anh Lật ạ, anh thôi làm nhà báo và trở thành chiến sĩ du kích từ lúc nào
vậy?