quạt máy trong nhà mình còn dân bản xứ không được may mắn như thế.
Ông khoa tay dọc theo bến tàu:
- Họ chỉ có bóng mát của cây cối thôi.
- Nhưng tại sao trên người họ dính đầy máu?
Thuyền trưởng cười lớn:
- Đó chẳng phải máu đâu, Monsieur Joseph. Người An Nam phần nhiều có
thói quen ăn trầu. Đó là một loại thuốc gây tê mê, như một thứ ma túy nhẹ.
Nó làm xỉn xỉn giác quan nhưng chất nước của nó dây màu đỏ ra chung
quanh miệng và trên quần áo của họ — nó còn làm đỏ đường đỏ sá khi họ
nhổ xuống đất.
Joseph ngó ông chằm chặp, không tin. Rồi cậu nhìn khu vực bến tàu đầy đá
dăm thêm lần nữa. Cậu thấy trong bóng mát dưới gốc cây những cu-li An
Nam “bị tàn sát” bắt đầu về lại cõi đời. Chầm chậm và có vẻ nhức mỏi, họ
duỗi hết chân này tới chân khác rồi lạng quạng đứng dậy. Máy tàu ngừng
chạy. Thủy thủ đoàn bắt đầu ném dây chảo xuống cho một người da trắng
đội mũ cối vừa từ văn phòng khu vực bến tàu đi ra. Các cu-li bắt đầu từ
trong bóng mát đi về phía con tàu, bằng những bước chân như của kẻ mộng
du. Khi họ tới nơi, nhiều người trong bọn họ nhổ toèn toẹt, để lại đằng sau
những vệt đỏ thẩm nước bọt cốt trầu trên kè đá kiên cố và nóng bỏng.