ANTHONY GREY & NGUYỄN ƯỚC
TRĂNG HUYẾT
TẬP I - Phần Thứ Nhất - Đời Thuộc Địa Là Thế! - 1925
- 6 -
Cơ sở chính thức của quan sứ thần tọa lạc bên một con đường rợp bóng cây
thuộc khu vực Tân Định, phía bắc Nhà thờ Đức Bà. Phòng lớn nhất của
ngôi nhà cho thấy rất ít bằng chứng về tài sản to lớn được dòng họ Trần
tích lủy qua ba thế hệ hợp tác chặt chẽ với Pháp. Bên ngoài cửa sổ, các lùm
bụi và cây ăn quả vùng nhiệt đới như mảng cầu, đu đủ, xoài tượng, lựu,
vươn lên rậm rạp từ mặt đất ẩm bên trong khu vườn có tường thành bao
quanh. Đồ đạc trong phòng thưa thớt, hợp truyền thống khắc khổ và hiếu
học của giới quan lại An Nam. Nổi bật cuối phòng là bàn thờ gia tiên gồm
ba chiếc tủ thờ sơn son thiếp vàng. Cái lớn nhất và cao nhất là tủ thờ chính,
đặt ngay chính giữa. Sát hai bên tủ thờ chính là hai tủ thờ phụ, cao ngang
nhau, trên mỗi cái đặt linh vị, hai ngọn đèn cầy, bát nhang và lư hương nhỏ.
Trước mỗi bàn thờ phụ kê một chiếc bàn nhỏ, trên đó đặt các lễ vật của
thân nhân mang đến gồm cau, rượu, trà, vàng hương. Sau phần nghi lễ
chính, họ sẽ lần lượt bái lạy trước bàn thờ trước khi cùng ngồi vào ăn giổ.
Trên mặt tủ thờ cao trưng bày hai bình bông huệ trắng mới hái, tươi
nguyên, như còn long lanh sương sớm. Bốn cây đèn cầy màu đỏ cắm trên
bốn chân đèn bằng đồng đánh bóng loáng. Giữa bàn thờ có một bát nhang
bằng gỗ, trên cắm tua tủa chân nhang còn lại từ những lần thắp buổi sáng
buổi chiều trong suốt tháng chạp này. Mé ngoài bát nhang là một lư đồng,
khói lên nhè nhẹ, tỏa hương dìu dịu làm không khí mỗi lúc một thêm vẻ
linh thiêng. Ngay trên bàn thờ chính, xếp hai khay gỗ bày đầy hoa quả, chất
vun cao theo hình kim tự tháp, được hái từ những cây trái sum sê trong
vườn. Kế bên khay hoa quả và sâu vào bên trong một chút là phần cúng
cơm, gồm một bát cơm, một quả trứng. Cơm sới có ngọn trong cái chén
đầy, úp lồng một cái chén khác làm thành bát cơm lồng. Trứng gà luộc bóc
vỏ, ấn dẹt cho nứt ra, đặt trên dĩa với một ít muối hạt. Bên cạnh là ba chiếc
ly nhỏ chưa rót rượu. và trầu cau têm sẵn.
