TRĂNG HUYẾT - Trang 859

Pháp. Trong hoàn cảnh éo le ấy, đa số người CG hợp tác với Pháp, vì thế
người ta xem họ là tay sai của thực dân, tệ hơn nữa, tay sai của Vatican,
một quốc gia tôn giáo bị nhiều người cố tình mô tả như một thứ siêu quyền
lưc chỉ đạo phương tây. Nếu con muốn bố sẽ gởi cho con một cuốn sử Việt
Nam bằng tiếng Pháp về giai đoạn Bình Tây Sát Tả thời Cần Vương và
Văn Thân cuối thế kỷ 19. Từ đầu thập niên 1940, qua thông tin của giới
giáo sĩ, người CG đã biết Nguyễn Ái Quốc thật sự là ai và Mặt Trận Việt
Minh bản chất như thế nào. Trong chiến tranh Việt Pháp, họ là một tập thể
có kỷ luật, chống Cộng hữu hiệu. Khi thời thế thay đổi, so với trí thức của
các tôn giáo khác, trí thức Công Giáo có số lượng ít hơn nhưng năng động
hơn trong các lãnh vực sinh hoạt chính trị và xã hội vì họ quen sinh hoạt
đoàn thể từ lúc còn thiếu niên và họ nhạy bén hơn với các khái niệm công
bằng xã hội, tự do dân chủ, cải tạo môi trường sống,v.v. Và có lẽ vì thế,
người ta có cảm tưởng họ có tham vọng và được ưu đãi hơn.
Cũng tại Việt Nam, con sẽ thấy giữa tín đồ các tôn giáo và giới tăng lữ có
một mối quan hệ bất bình thường so với sinh hoạt tôn giáo của chúng ta ở
Mỹ. Trong cõi mịt mù vì ly loạn và nhân tâm điên đảo, người Việt nhìn các
nhà lãnh đạo tinh thần như một thứ hải đăng và là phát ngôn nhân của họ,
đặc biệt, người Công Giáo hầu như chỉ tin vào linh mục và ngày nay, Phật
tử đối với tăng ni. Khi chính trị không dung chứa nổi con người, người ta
tìm về nhà thờ đình chùa đền miếu. Và nếu chẳng may gặp phải vị lãnh đạo
tinh thần chưa đủ mức chân tu thì người ta bị lạc loài trên con đường tìm
kiếm chân lý và rước thêm phiền nảo vào cuộc sống, đôi khi đã hao tốn
thời giờ của cải mà còn mất luôn cả mạng sống vì những động cơ tôn giáo.
Hiện tượng đó không chỉ xảy ra tại châu Á thời nay mà còn tại nhiều nơi
trên thế giới ở rất nhiều thời kỳ trong lịch sử của loài người, kể cả tại châu
Âu.
Trong những ngày làm việc ở miền tây Nam Việt, bố đã chứng kiến từng
đoàn xe công chức, quân đội cao cấp nườm nượp kéo nhau qua bắc Mỹ
Thuận, đi Vĩnh Long để dự các khóa học lý thuyết Cần Lao Nhân Vị của
chế độ do các linh mục giảng dạy trong một chủng viện, hoặc để chúc tết,
chúc thọ vị Tổng giám mục nhiều tham vọng gia tộc và có máu sô-vanh tôn