Trang Tử và Nam Hoa Kinh
Nguyễn Hiến Lê
Tạo Ebook:
Nguyễn Kim Vỹ
Nguồn truyện: vnthuquan.net
lặng, mà anh có thấy cành lá lúc đó chỉ hơi lay động không? 192 [4]
Tử Du thƣa:
- Vậy tiếng sáo của đất (tức âm nhạc của đất) là do các hang lỗ cả, cũng nhƣ tiếng sáo của ngƣời là
do các ống trúc. Thế còn tiếng sáo của trời, xin thầy giảng cho con.
Tử Kỳ đáp:
- Tiếng sáo của trời gồm những thanh âm biến hóa cả vạn cách mà mỗi thanh âm chỉ tự nó phát ra
mà thôi. Nhƣng ai khiến cho các thanh âm đó tự nhiên phát ra nhƣ vậy? 193 [5]
2
Đại trí thì bao quát, tiểu trí thì phân biệt những cái nhỏ nhặt; lời nói sâu sắc thì sáng rõ, lời nói thô
thiển thì rƣờm, tế toái.
Khi ngủ thì tinh thần hôn mê, khi tỉnh dậy thì thân thể cử động.
Tiếp xúc với ngƣời khác thì tự nhiên dụng tâm mƣu mô. Do đó mà sinh ra do dự, giả dối, ẩn ý.
Hơi lo sợ thì sinh ra xao xuyến, ƣu tƣ; quá lo sợ thì sinh ra trì độn, mất hồn.
Khi ta hành động thì nhắm ngƣời khác nhƣ bắn con mồi, rồi thì bất động để nhận định thắng lợi của
mình. Do đó khí lực mỗi ngày suy đi nhƣ sinh vật vào mùa thu, mùa đông; chìm đắm trong thói xấu,
ngột ngạt, càng già càng tệ; hậu quả là tinh thần nhƣ chết lần, không sao lấy lại đƣợc sinh khí nữa.
Mừng giận, vui buồn, lo lắng, ân hận, phản phúc, sợ sệt, phóng túng, biếng nhác, khinh cuồng, ngạo
mạn, tất cả những cái đó tự chúng phát sinh ra nhƣ âm nhạc phát từ một ống rỗng (ống sáo) hoặc nhƣ
nấm từ hơi đất (ẩm ƣớt) mà ra. Ngày, đêm nối tiếp nhau, ai biết đƣợc từ đâu mà có? Hỡi ơi, hỡi ơi;
