Trang Tử và Nam Hoa Kinh
Nguyễn Hiến Lê
Tạo Ebook:
Nguyễn Kim Vỹ
Nguồn truyện: vnthuquan.net
- Cha mẹ đƣa con đến đâu thì con phải vâng lệnh. Âm dƣơng [tức Tạo hoá] đối với ngƣời khác gì cha
mẹ đối với con. Nếu âm dƣơng bắt tôi chết mà tôi không tuân thì tôi là kẻ ngỗ nghịch chứ âm dƣơng
có lỗi gì đâu? Vũ trụ cho ta cái hình hài, cho ta sống để ta lao khổ, cho ta già để cho ta an nhàn, cho
ta chết để ta nghỉ ngơi. Vậy coi sống là cái phúc thì cũng coi chết là cái phúc. Nay có ngƣời thợ đúc,
nấu một kim loại, nếu một phần kim loại ấy nhảy ra ngoài, bảo: “Tôi muốn làm cây kiếm Mạc Da”
482 [28] , thì ngƣời thợ đúc tất cho đó là một vật bất tƣờng. Cũng vậy, nếu có một ngƣời sắp chết
bảo 483 [29] : Tôi muốn còn làm ngƣời, còn làm ngƣời”, thì tạo hoá tất cho kẻ đó là bất tƣờng. Trời
đất là cái lò đúc lớn mà tạo hoá là ngƣời thợ đúc lớn; [chúng ta chết rồi] đi đâu 484 [30] mà không
đƣợc? [Tử sinh nhƣ giấc mộng], hốt nhiên ngủ, rồi lại hốt nhiên tỉnh dậy.
4
Tử Tang Hộ, Mạnh Tử Phản và Tử Cầm Trƣơng, ba ngƣời kết bạn với nhau, bảo:
- Ai có thể liên hệ với nhau mà không để lộ sự liên hệ ấy, giúp đỡ lẫn nhau mà vẫn vô tâm; ai có thể
bay lên trời ngao du trong mây, nhảy nhót trong chỗ vô cực, quên hết sinh tử?
- Ba ngƣời nhìn nhau cƣời, đồng ý và quyết kết bạn với nhau. Không bao lâu, Tử Tang Hộ chết. Khi
chƣa chôn, Khổng tử hay tin, sai Tử Cống đến giúp việc ma chay. Tử Cống tới, một trong hai ngƣời
bạn của ngƣời chết nghĩ ra một khúc hát để ngƣời kia hoà bằng đờn cầm; rồi cả hai cùng hát:
Ôi, anh Tang Hộ,
Ôi, anh Tang Hộ,
Anh đã trở về với bản thể của anh
Mà tụi tôi vẫn còn làm người!
Tử Cống bèn chạy lại bảo:
- Xin hỏi hai ông: ngƣời chết nằm đó mà đờn ca nhƣ vậy có hợp lễ hay không?
