Trang Tử và Nam Hoa Kinh
Nguyễn Hiến Lê
Tạo Ebook:
Nguyễn Kim Vỹ
Nguồn truyện: vnthuquan.net
định ngũ sắc, thì dù có đƣợc nhƣ Li Chu, tôi cũng không cho là mắt sáng. Cái tôi gọi là giỏi, không
phải là nhân nghĩa mà là cái mà mình tự có sẵn trong bản tính. Cái tôi gọi là giỏi, không phải là theo
nhân nghĩa, mà là theo bản tính cùng khả năng thiên phú của mình. Nhƣ ngƣời tôi gọi là sáng tai, thì
không nghe ngƣời khác mà chỉ tự nghe mình thôi; ngƣời tôi cho gọi sáng mắt thì không thấy ngƣời
khác mà chỉ tự thấy mình thôi. Không thấy mình mà thấy ngƣời, không tự mình mà phải nhờ ngƣời,
thì ta bỏ mình theo ngƣời, đƣợc cái sở đắc của ngƣời mà mất cái sở đắc [tức cái thiên chân] của
mình, thích cái ngƣời khác thích 579 [14] chứ không thích cái mình thích, thì Đạo Chích và Bá Di
đều thiên lệch, lạc lối hết.
Tôi xấu hổ vì Đạo Đức kém, nhƣng tôi không dám làm điều nhân nghĩa mà cũng không dám có
những hành vi thác loạn, bậy bạ.
*
(Chương này và ba chương sau có nhiều điểm giống nhau nên tôi sẽ nhận định chung).
Chú thích:
580[1] Nghĩa là ngƣời ta có ngũ thƣờng (năm đức): nhân, lễ, nghĩa, trí, tính cũng nhƣ có ngũ tạng
(tâm, can, tì, phế, thận). Ngƣời Trung Hoa cho rằng ở trong vũ trụ là ngũ hành (kim mộc thuỷ hoả
thổ), ở trong cơ thể con ngƣời là ngũ tạng, phát ra ngoài là ngũ thƣờng.
581[2] Là ngƣời mắt rất sáng ở đời Hoàng Đế, đứng xa hơn một trăm bƣớc mà thấy đƣợc đầu lông
mùa thu. Trong sách Mạnh tử gọi là Li Lâu.
582[3] Ngũ thanh tức là ngũ âm: cung, thƣơng, dốc, chuỷ, vũ.
583[4] Lục luật (trong số đó có hoàng chung), và lục lữ (trong số đó có đại lữ) là những danh từ về
âm nhạc, khó giải thích cho rõ đƣợc.
584[5] Tức tiếng nhạc khí làm bằng đồng, đá, tơ hay trúc.
