Trang Tử và Nam Hoa Kinh
Nguyễn Hiến Lê
Tạo Ebook:
Nguyễn Kim Vỹ
Nguồn truyện: vnthuquan.net
Quí Triệt cƣời sằng sặc, đáp:
- Ông khuyên các vua chúa nhƣ vậy [mà họ theo ông] thì không khác gì con bọ ngựa đƣa hai cái
càng lên để cản chiếc xe, làm sao cản nổi mà còn nguy vào thân nữa. Vua Lỗ mà nêu cao những đức
ấy để dùng ngƣời thì số ngƣời tự tiến thân rất đông.
Tƣơng Lƣ Miễn ngạc nhiên, bảo:
- Tôi không hiểu ý ông, xin ông chỉ cho tôi đại cƣơng đạo của ông.
Quí Triệt đáp:
- Bậc đại thánh trị dân thì giải phóng lòng dân [nghĩa là không bó buộc họ], giáo dục họ bằng cách
sửa đổi phong tục, diệt mầm xấu của họ và để họ tuỳ theo khuynh hƣớng của họ. Nhƣ vậy họ theo
bản tính tự nhiên mà không hiểu tại sao. Trị dân nhƣ vậy thì đâu có trọng phƣơng pháp dạy dân của
Nghiêu, Thuấn mà bắt chƣớc hai ông đó. Chỉ hoà đồng với cái Đức mà lòng tự nhiên đƣợc yên.
11
Tử Cống (một môn đệ của Khổng Tử) sau khi xuống nƣớc Sở ở phƣơng Nam, trở về Tấn, đi qua đất
Hán Âm, thấy một ông lão đƣơng làm vƣờn. Ông ấy xuống một đƣờng hầm, vô một cái giếng, rồi
xách một vò nƣớc để tƣới rau. Cực nhọc mà kết quả chẳng đƣợc bao. Tử Cống nói với ông Lão:
- Có một cái máy một ngày có thể tƣới đƣợc một trăm luống rau, cụ muốn dùng không?
Ông lão ngững lên nhìn Tử Cống, hỏi:
- Cái máy ấy ra sao?
- Máy ấy bằng gỗ đục, phía sau nặng, phía trƣớc nhẹ, đƣa [vò] nƣớc lên nhƣ thể kéo bằng tay vậy,
mau nhƣ nƣớc sôi tràn nồi. Tên nó là cái “cao” 704 [19] .
