Trang Tử và Nam Hoa Kinh
Nguyễn Hiến Lê
Tạo Ebook:
Nguyễn Kim Vỹ
Nguồn truyện: vnthuquan.net
vũ trụ”. Ngƣơi muốn nghe nó mà không muốn tiếp nó, nên hoang mang, quên bản thân đi.
Nhạc của ta bắt đầu từ sự kinh hoảng, kinh hoảng gây nên tai ƣơng; rồi sau thơ thới, thơ thới gây nên
sự thuần hoà; sau cùng làm cho tâm hồn hoang mang, hoang mang gây sự ngu muội. Ngu muội,
không dùng trí tuệ thì gần đƣợc Đạo. Đạo có thể chở ngƣời và dắt ngƣời đi khắp nơi.
4
Khổng Tử qua phía Tây tới nƣớc Vệ. Nhan Uyên [tức Nhan Hồi] hỏi thái sƣ nƣớc Lỗ, tên là Kim:
- Ông nghĩ sao về hành vi của thầy tôi?
- Tiếc thay! Thầy ông sẽ bị khốn cùng mất.
- Tại sao?
- Chó rơm, khi chƣa bày để cúng tế thì đƣợc cất kĩ trong rƣơng, bao kĩ bằng gấm thêu, bọn thân chủ,
thầy cúng trai giới rồi mới đem nó ra. Khi đã bày cúng xong rồi thì ngƣời đi ngang qua dẫm lên đầu
lên lƣng nó, ngƣời cắt cỏ lƣợm nó về chụm. Nếu [còn tiếc] đem về cất lại trong rƣơng, bao bằng gấm
thêu mà đi đứng, nằm ngồi bên cạnh nó thì không bị ác mộng cũng bị bóng đè. Nay thầy ông lƣợm
những con chó rơm mà tiên vƣơng đã dùng để cúng tế rồi, họp môn sinh mà cùng nhau đi đứng, nằm
ngồi bên cạnh những con chó rơm đó. Vì vậy mà ở Tống bị cái hoạ “chặt cây” 788 [9] , bị cái nhục
cấm vô nƣớc Vệ 789 [10] ; và bị cùng khốn ở Thƣơng, Chu; đó chẳng phải là ác mộng của thầy ông
ƣ?
Đi trên sông nƣớc thì không gì bằng dùng thuyền, đi trên bộ thì không gì bằng dùng xe. Nếu đẩy
thuyền đi trên bộ thì cả đời chỉ tiến đƣợc vài thƣớc. Xƣa với nay khác nhau cũng nhƣ trên nƣớc và
trên bộ, mà nƣớc Chu và nƣớc Lỗ chẳng khác nhau nhƣ thuyền với xe ƣ? Nay đem pháp độ nƣớc
Chu áp dụng vào Lỗ thì không khác gì muốn đi bằng thuyền trên bộ. Mệt sức mà không có kết quả,
thân sẽ bị tai hoạ. Thầy của ông chƣa biết cái tính cách vô thƣờng của mọi truyền thống và cái phép
thích ứng với hoàn cảnh để tránh tai hoạ.
