Trang Tử và Nam Hoa Kinh
Nguyễn Hiến Lê
Tạo Ebook:
Nguyễn Kim Vỹ
Nguồn truyện: vnthuquan.net
thiên hạ khiến cho dân ganh đua nhau; đàn bà có mang mƣời tháng rồi sanh con, đứa bé đƣợc năm
tháng là biết nói 800 [21] , chƣa thành một nhi đồng mà đã phân biệt đƣợc ngƣời này ngƣời khác và
(thời đó bắt đầu) có những ngƣời chết yểu. Vua Vũ trị thiên hạ, khiến cho lòng dân biến loạn, cho sự
sát phạt là thuận thiên 801 [22] , bảo giết một tên cƣớp không phải là giết ngƣời, ai nấy tự làm theo ý
mình, vì vậy mà xã hội sống trong cảnh kinh khủng. Lúc đó đạo Khổng và đạo Mặc xuất hiện, đặt ra
luân thƣờng [tức tổ chức xã hội] bắt mọi ngƣời theo. Phải vậy không em?
Qua bảo em này: tam hoàng ngũ đế trị thiên hạ, gọi là trị, chứ thực ra là đại loạn. Trí tuệ của tam
hoàng, trên thì trái với mặt trời mặt trăng, dƣới thì ngƣợc với thế của sông núi, ở giữa thì làm loạn
bốn mùa. Trí tuệ của họ còn độc hơn là nọc ở đuôi con bò cạp nữa. Ngay những sinh vật nhỏ nhất
cũng không sống yên theo bản tính của chúng đƣợc. Vậy mà các ông ấy tự cho là thánh nhân, thật là
xấu hổ, vô liêm sỉ.
Tử Cống nghe rồi, kinh sợ, lảo đảo, đứng ngồi không yên.
7
Khổng tử nói với Lão Đam:
- Khâu tôi nghiên cứu lục kinh: Thi, Thƣ, Lễ, Nhạc, Dịch, Xuân Thu, tự cho là đã tốn công và hiểu
đƣợc kĩ. Tôi đã yết kiến bảy mƣơi hai ông vua, bàn luận về đạo của tiên vƣơng, giảng rõ về chính
sách của Chu công và Thiệu công 802 [23] , không một ông vua nào dùng lời của tôi cả. Quá lắm!
Tại khó thuyết phục bọn họ hay tại khó làm sáng đƣợc đạo?
Lão tử đáp:
- Không gặp một ông vua nào biết trị nƣớc, là may cho ông đấy. Vì lục kinh chỉ là cái di tích cổ hủ
của tiên vƣơng, đâu phải là tinh thần tiên vƣơng lƣu lại 803 [24] . Những lời ông nói ngày nay cũng
là dấu vết thôi. Nhƣ giày dẫm lên đất để lại một cái dấu, dấu đó không phải là giày. Loài ngỗng
trắng, con trống con mái nhìn nhau trừng trừng, con ngƣơi không cử động mà tự nhiên sinh sản; con
