Trang Tử và Nam Hoa Kinh
Nguyễn Hiến Lê
Tạo Ebook:
Nguyễn Kim Vỹ
Nguồn truyện: vnthuquan.net
Trang tử lại hỏi:
- Nếu trong thiên hạ không có chân lí chung cho mọi ngƣời mà ai cũng tự cho mình là nắm đƣợc
chân lí, thì có thể bảo rằng mọi ngƣời đều là minh triết nhƣ vua Nghiêu đƣợc không?
Huệ tử đáp:
- Đƣợc.
Trang tử bảo:
- Vậy thì Nho, Mặc, Dƣơng Chu, Công Tôn Long là bốn, với ông nữa là năm, nhà nào nắm đƣợc
chân lí?
(…)
Huệ tử đáp:
- Nay các phái Nho, Mặc, Dƣơng Chu và Công Tôn Long tranh biện với tôi, dùng lời lẽ công kích
nhau, lớn tiếng áp đảo nhau, mà không ai bác bẻ đƣợc tôi, còn gì sƣớng cho bằng”.
Bài đó cho thấy Huệ Thi chỉ là một nhà nguỵ biện nhƣ Công Tôn Long (Chƣơng XXXIII, bài 9 có
chép mấy điều nguỵ biện của ông ta). Hai lần ông ta đáp bƣớng: “Đƣợc” – “Đƣợc”, lần cuối mới thú
thực rằng tranh biện chẳng phải để tìm chân lí gì cả, mà chỉ cốt tìm cái vui là không ai bác bẻ đƣợc
mình.
Rõ rằng hơn nữa là lần Trang và Huệ đấu khẩu với nhau về cái vui của cá (XVII.7):
“Trang tử cùng với Huệ tử đi dạo trên cầu sông Hào, Trang tử bảo:
- Đàn cá “du” (một loại cá trắng) kia thung dung bơi lội, đó là cái vui của cá.
Huệ tử bẻ:
