Trang Tử và Nam Hoa Kinh
Nguyễn Hiến Lê
Tạo Ebook:
Nguyễn Kim Vỹ
Nguồn truyện: vnthuquan.net
Theo Trang tử, thuật dưỡng sinh là thuận theo tự nhiên, cứ vô tâm mà thích ứng với mọi việc, mọi
hoàn cảnh, mọi biến đổi, không dụng trí, không dụng tâm. Chúng ta gặp lại những ý đó trong:
- bài 1: “Người nào thực hiểu được sự sống thì không quan tâm đến những cái mà sự sống của mình
không làm gì được; người nào thực hiểu được vận mạng thì không quan tâm đến những cái mà trí
tuệ mình không hiểu được”.
- bài 2: “Không nên dùng trí tuệ mà truy cầu tự nhiên, cứ thuận bản tính mà ứng hợp với tự nhiên”.
- bài 12: “Không thay đổi trong lòng, không theo ngoại vật, luôn luôn thích ứng với việc”. Người
thợ mộc khéo thì ngón tay hoà hợp với món đồ mà không phải dụng tâm; người khéo dưỡng sinh
cũng vậy, khéo hoà hợp với tự nhiên mà không phải dụng tâm.
Không dụng trí, không dụng tâm là coi thường ngoại vật, quên ngoại vật đi vì hễ còn chú ý tới ngoại
vật, tâm sẽ còn mê loạn (bài 4)
Mức cao hơn nữa là quên mình đi, như người thợ mộc tên Khánh, sau khi trai giới bảy ngày, quên
rằng mình có hình thể, tay chân (bài 10). Khi “quên được mình có gan, có mật, không để ý đến tai
mắt, vượt ra ngoài cõi trần tục, không biết gì cả, tiêu dao ở cảnh giới vô vi” (bài 13) thì thành bậc
chí nhân, “lặn dưới nước mà không ngạt, đi trong lửa mà không bỏng, bay bổng lên trên vạn vật mà
không run sợ”.
Trong Đại Tôn sư (bài 7), chúng ta đã gặp hai tiếng “toạ vong”: ngồi mà quên hết thảy, tức “cởi bỏ
thân thể, trừ tuyệt sự thông minh, rời hình thể, bỏ trí tuệ, hợp nhất với Đại Đạo”, và tám chữ “vong
kì can đảm, di kì nhỉ mục” 1038 [18] trong bài 13 chương Đạt sinh là chữ của Trang tử trong bài 4
chương Đại tôn sư.
Nhưng trong Đại Tôn sư 1, Trang chỉ bảo: “Bậc chân nhân thời cổ… lên cao không run sợ, vô nước
không ướt, vô lửa không bỏng”, chứ không giảng tại sao. Trong Đạt sinh 2, tác giả giảng là nhờ
“bảo toàn được thiên tính, tinh thần không suy tổn, ngoại vật không làm sao xâm nhập mà làm hại
được” rồi lại kể trường hợp người say rượu té xe mà không chết để chứng minh.
