Trang Tử và Nam Hoa Kinh
Nguyễn Hiến Lê
Tạo Ebook:
Nguyễn Kim Vỹ
Nguồn truyện: vnthuquan.net
Em đó từ chối. Hoàng Đế cố hỏi, em đáp:
- Cách trị thiên hạ có khác gì cách chăn ngựa đâu. Chỉ trừ cái hại cho ngựa là đƣợc.
Hoàng Đế cúi đầu sát đất, lạy hai lạy, gọi em là “thiên sƣ” (bực thầy trên trời) rồi đi.
4
Ngƣời trí mƣu mà không có cơ hội tƣ lự thì không vui; ngƣời biện luận không có cơ hội biện thuyết
thì không vui; ngƣời khảo sát không có cơ hội chỉ trích, rầy la thì không vui. Những ngƣời đó đều bị
ngoại vật trói buộc.
Kẻ sĩ thanh cao thì đƣợc đề cao ở triều đình; kẻ sĩ khéo trị dân thì đƣợc vinh hiển; kẻ có sức mạnh thì
thích sự gian nan; kẻ dũng cảm thì thích chống hoạn nạn; binh sĩ thì thích chiến tranh; kẻ khắc kỉ
thân hình khô đét thì ham hƣ danh; kẻ thích pháp luật (Pháp gia) thì thích mở rộng trật tự trong nƣớc;
kẻ thích lễ nhạc (Nho gia) thì sửa sang dáng điệu; ngƣời thích nhân nghĩa thì trọng sự giao tế.
Nông phu mà không có việc cày bừa để làm thì không vui; thƣơng nhân không có công việc chợ búa
thì không vui; ngƣời thƣờng có công việc làm từ sáng tới tối thì mới hăng hái; thợ thuyền có khéo
chế tạo đƣợc khí cụ thì mới phấn khởi; kẻ tham tiền mà không tích luỹ đƣợc tiền của thì buồn; kẻ
quyền thế không có gì hơn ngƣời để khoe thì rầu rĩ; kẻ mạo hiểm sinh sự thì thích thời biến loạn để
rình cơ hội mà dùng tài năng của mình, không thể vô vi đƣợc.
Tóm lại, mọi ngƣời đều theo thời, mỗi ngƣời một việc mà không thay đổi đƣợc; họ lôi kéo hình hài,
bản tính của họ, chìm đấm vào ngoại vật, suốt đời không giác ngộ. Buồn thay!
5
Trang tử bảo Huệ tử:
- Ngƣời bắn cung vô tình bắn trúng đích thì có thể gọi là thiện xạ rồi kết luận rằng mọi ngƣời đều là
Hậu Nghệ cả không?
