Trang Tử và Nam Hoa Kinh
Nguyễn Hiến Lê
Tạo Ebook:
Nguyễn Kim Vỹ
Nguồn truyện: vnthuquan.net
thì mẹ chồng nàng dâu gây lộn nhau. Tâm mà không hƣ không thì lục tình [nghe, ngửi, nếm, rờ và ý
thức] xung đột nhau. Rừng núi làm cho con ngƣời thƣ thái là vì ở đó hƣ tĩnh, mà tâm thắng đƣợc lục
tình.
Đạo đức mà tràn ra (quá lố, không tự nhiên) là do ham danh tiếng; danh tiếng tràn ra là do thích khoe
khoang. Do sự tình cấp bách mà trí khôn phát ra, do cạnh tranh mà cơ trí nảy nở; việc trở ngại là do
cố chấp; theo sở thích của mọi ngƣời thì mới làm đƣợc việc. Mƣa xuân trút xuống đúng thời thì cây
cối phát sinh mạnh mẻ, bừa một lƣợt rồi mà già nửa số cây đã bị bứng rễ rồi vẫn tiếp tục đâm lên
không hiểu tại sao.
10
Sự yên tĩnh giúp ta lấy lại sức khoẻ; xoa tay lên mí mắt thì ông già thấy đƣợc nghỉ ngơi; tinh thần
yên tĩnh thì sẽ ung dung. Nhƣng đó chỉ là cách nghỉ ngơi của ngƣời mệt mỏi, ngƣời an tĩnh không
phải dùng cách đó. Thánh nhân [nhƣ Nghiêu, Thuấn] cải cách kiến giải và tập tục 1354 [22] của khắp
thiên hạ, nhƣng thần nhân [cao hơn thánh nhân] không phải dùng cách của thánh nhân. Hiền nhân cải
cách kiến giải và tạp tục của một đời, nhƣng thánh nhân không phải theo cách của hiền nhân. Ngƣời
quân tử cải cách kiến giải và tạp tục của một nƣớc, nhƣng hiền nhân không phải theo cách ấy. Ngƣời
tiểu nhân [tức thƣờng nhân] theo thị hiếu của đƣơng thời, nhƣng ngƣời quân tử không thèm theo
cách ấy.
11
Một ngƣời ở cửa Diễn tại kinh đô nƣớc Tống, vì cha hay mẹ chết, đau khổ quá mà gầy rạc ra, vua
Tống khen là hiếu, phong cho chức quan sƣ 1355 [23] . Các ngƣời trong xóm bắt chƣớc, cha mẹ chết
cũng tự đày đoạ, huỷ hoại thân thể, chết tới một nửa [mà chẳng đƣợc làm chức tƣớc gì cả].
12
Vua Nghiêu muốn nhƣờng thiên hạ cho Hứa Do; Hứa Do không nhận, trốn đi. Vua Thang muốn
nhƣờng thiên hạ cho Vụ Quang, Vụ Quang nổi giận. Kỉ Tha hay tin đó [sợ vua Thang lại nhƣờng
thiên hạ cho mình], bèn dắt môn đệ lại ở ẩn gần sông Khoản. Các vua chƣ hầu lại thăm viếng ông; ba
