Trang Tử và Nam Hoa Kinh
Nguyễn Hiến Lê
Tạo Ebook:
Nguyễn Kim Vỹ
Nguồn truyện: vnthuquan.net
1384 [25] Nguyên văn là thuyên. Có thuyết bảo là một thứ cỏ thơm là say cá mà dễ bắt.
1385 [26] Chữ tiểu thuyết ngày nay ta dùng [với nghĩa khác] gốc từ Hán thư nghệ văn chí của Ban
Cố.
1386 [27] Tôi nghĩ bài này có thể cũng chỉ là một ngụ ngôn chê bọn học Nho thời đó bảo tồn những
cái tác giả cho là cổ hủ.
Nguyễn Hiến Lê
Trang Tử và Nam Hoa Kinh
Giới thiệu và chú dịch: Nguyễn Hiến Lê
Chương XXVII
NGỤ NGÔN
(Ngụ ngôn)
1
[Trong cuốn này] ngụ ngôn chiến chín phần mƣời – trọng ngôn lại chiếm bảy phần mƣời trong chín
phần mƣời đó – một phần mƣời còn lại là những chi ngôn 1387 [1] , tuỳ cơ ứng biến, mỗi ngày mỗi
khác, nhƣng vẫn là hợp với lí tự nhiên [nguyên văn là thiên nghê: coi bài 13 Tề vật luận].
Ngụ ngôn chiếm chín phần mƣời là mƣợn việc hay ngƣời ngoài để luận 1388 [2] [vì tự mình nói ra
ngƣời ta không tin]. Chẳng hạn cha không đích thân mà nhờ bà mai hỏi vợ cho con, vì cha khen con
mình thì ngƣời ta không tin bằng ngƣời ngoài khen nó. Ngƣời cha làm nhƣ vậy không có lỗi gì cả,
tâm lí mọi ngƣời nhƣ vậy thì phải theo. Ý kiến nào giống với mình thì mình chấp nhận, không giống
thì phản đối, giống thì cho là phải, khác thì chê là là trái.
Trọng ngôn chiếm bảy phần mƣời (của ngụ ngôn) vì muốn ngăn những lời tranh biện của thiên hạ,
nên phải dẫn lời của bậc tiền bối. Nhƣng nếu chỉ là những ngƣời lớn tuổi mà không có học thức cao
để cho ngƣời sau tin thì cũng không gọi là tiền bối đƣợc. Không có học thức để ngƣời khác tin thì
