Trang Tử và Nam Hoa Kinh
Nguyễn Hiến Lê
Tạo Ebook:
Nguyễn Kim Vỹ
Nguồn truyện: vnthuquan.net
Vũ bán thân bất toại 1471 [6] ; Thang đuổi vua Kiệt đi, Võ vƣơng giết vua Trụ. Văn vƣơng bị giam ở
Dữu Lí 1472 [7] . Sáu 1473 [8] ông đó đƣợc thiên hạ đề cao đấy. Nhƣng xét cho kĩ, họ đều bị cái lợi
mê hoặc mà mất bản chân, khiến họ làm ngƣợc lại bản tính của họ; hành vi của họ thật đáng xấu hổ.
Hạng ngƣời mà thiên hạ khen là hiền thì có Bá Di, Thúc Tề. Hai ông ấy từ chối ngôi vua nƣớc Cô
Trúc để rồi chết đó trên núi Thú Dƣơng, thịt xƣơng không ai chôn cho. Bảo Tiêu tô điểm đức hạnh
mà chê bai ngƣời đời, sau phải ôm cây mà chết 1474 [9] . Thân Đồ Địch can vua, vua không nghe,
rồi ôm đá gieo mình xuống sông, làm mồi cho cá và ba ba 1475 [10] . Giới Tử Thôi rất trung quân,
tự cắt đùi để nuôi Tấn Văn công trong khi bỏ nƣớc mà đi, sau Văn công quên công Tử Thôi, Tử Thôi
giận, bỏ vô rừng, ôm cây mà chịu chết thiêu. Vĩ Sinh 1476 [11] hẹn với một ngƣời con gái ở dƣới
cầu, nàng không đến; nƣớc sông dâng lên, Vĩ Sinh không về, ôm cột cầu mà chịu chết đuối. Sáu
ngƣời đó chết không khác gì con chó bị giết, con heo bị nhận nƣớc, tên hành khất cầm cái bầu đi xin
ăn. Họ đều ham danh mà khinh chết, không nhớ tới cái điều căn bản là di dƣỡng tuổi thọ.
Hạng ngƣời mà thiên hạ khen là trung thần, không ai bằng Tỉ Can và Ngũ Tử Tƣ 1477 [12] , mà Tử
Tƣ thì bị ném thây xuống sông, Tỉ Can bị moi tim. Hai ông ấy đƣợc gọi là trung thần ấy, rốt cuộc bị
thiên hạ cƣời chê, nhƣ vật thì có gì đâu mà đáng khen.
Khâu, mày muốn thuyết tao, đem chuyện quỉ thần ra nói thì tao không biết; chứ nói chuyện ngƣời thì
bất quá chỉ nhƣ vậy, tao biết cả rồi. Tao nói về tình ngƣời cho mày nghe này: mắt ƣa sắc đẹp, tai ƣa
tiếng êm đềm, miệng muốn nếm vị ngon, chí khí (tức hoài bảo) muốn đƣợc thoả mãn. Ngƣời ta
thƣợng thọ thì trăm tuổi, trung thọ thì đƣợc tám mƣơi, hạ thọ đƣợc sáu mƣơi; mà trừ những lúc đau
ốm suy yếu, những lúc có tang, buồn rầu lo lắng ra, thì mỗi tháng chỉ còn bốn năm ngày mở miệng ra
cƣời đƣợc thôi. Trời với đất vô cùng, kiếp ngƣời hữu hạn, đem cái thời gian hữu hạn gởi vào trong
cái khoảng vô cùng thì không khác gì bóng câu qua cửa 1478 [13] . Kẻ nào không biết thoả mản ý
chí, giữ gìn thọ mệnh thì không hiểu gì về Đạo cả. Những lời nói của mày, Khâu, tao không chấp
nhận đƣợc. Dông đi, về ngay đi, đừng nói thêm nữa! Cái Đạo của mày điên rồ vô nghĩa, xảo trá, hƣ
nguỵ, không làm cho ngƣời ta bảo toàn đƣợc chân tính, không đáng đem ra bàn.
