Trang Tử và Nam Hoa Kinh
Nguyễn Hiến Lê
Tạo Ebook:
Nguyễn Kim Vỹ
Nguồn truyện: vnthuquan.net
học đại Đạo.
Ông lão đáp:
- Tôi nghe nói: Kẻ nào theo nổi mình thì hãy dắt kẻ đó tới cái Đạo huyền diệu, bằng không thì đừng
dắt dẫn, nhƣ vậy mình mới khỏi mang lỗi. Thầy gắng sức đi. Thôi tôi đi đây.
Dứt lời, ông lão xô thuyền ra rồi biến mất trong đám lau.
Nhan Uyên quay xe lại, Tử Lộ chìa cho Khổng Tử sợi dây để nắm leo lên xe, nhƣng Khổng Tử
không quay lại, đợi cho nƣớc hết gợn sóng, không nghe thấy tiếng động của chiếc thuyền nữa rồi
mới dám lên xe. Tử Lộ ngồi ở một bên, hỏi thầy:
- Con phục dịch thầy đã từ lâu, chƣa hề thấy thầy kính sợ ai nhƣ vậy. Ông vua các nƣớc có vạn cổ xe
và ngàn cổ xe hễ tiếp thầy thì coi thầy nhƣ ngang hàng, mà thầy còn có vẻ ngạo mạn là khác nữa.
Nay ông chài đó đứng chống cái sào trƣớc mặt thầy mà thầy cúi gập mình xuống, vái hai vái rồi mới
đáp, nhƣ vậy chẳng thái quá ƣ? Bọn chúng con đều lấy làm lạ, ông chài đó có cái gì mà đƣợc thầy
kính trọng tới mức đó?
Khổng Tử cúi dựa vào cái thanh ngang của xe, thở dài:
- Do (tên Tử Lộ), anh thật là khó cải hoá. Anh hụp lặn trong lễ nghĩa bao lâu nay rồi mà chƣa bỏ
đƣợc cái lòng bỉ lậu ấy đi. Lại đây, ta nói cho nghe. Gặp ngƣời già mà không biết kính thì không biết
lễ; thấy ngƣời hiền mà không biết tôn thì là không có đức nhân. Nếu ông lão ấy không phải là bậc chí
nhân thì làm sao khiến cho ngƣời khác phải cúi mình ngƣỡng mộ; cúi mình ngƣỡng mộ mà không
chân thành thì là mất bản chân mà hại cho bản thân. Ôi! Không có lỗi nào lớn bằng bất nhân mà anh
mắc đúng cái lỗi ấy. Vả lại, Đạo sinh ra vạn vật; vật nào mất cái Đạo thì chết, có nó thì sống, hành
động trái nó thì thất bại, thuận nó thì thành công. Cho nên thánh nhân tôn trọng Đạo, bất luận là nó ở
đâu. Có thể bảo rằng ông lão đánh cá ấy có đƣợc cái Đạo, làm sao ta không kính ông?
NHẬN ĐỊNH
Chương này cũng rất ngắn và chỉ gồm một bài.
