Trang Tử và Nam Hoa Kinh
Nguyễn Hiến Lê
Tạo Ebook:
Nguyễn Kim Vỹ
Nguồn truyện: vnthuquan.net
96[20] Coi “Những vấn đề của thời đại” của Nguyễn Hiến Lê – (Mặt đất – 1974)
97[21] Coi La terre en danger của L.K. Cadwell (bản Pháp dịch Tendances actuelles – Editions
internationales – Paris 1973 – trang 285.
98[22]Trong phần dịch, câu này chép nhƣ sau: Làm sao có vật này hơn vật khác đƣợc? [Goldfish]
Nguyễn Hiến Lê
Trang Tử và Nam Hoa Kinh
Giới thiệu và chú dịch: Nguyễn Hiến Lê
Chương IV (b)
Dƣỡng sinh
Ngoài cách tu dƣỡng để đạt Đạo mà hợp nhất với Đạo, Trang còn chỉ ta cách dƣỡng sinh để vui
hƣởng hết tuổi trời; đây là một phần độc đáo trong học thuyết của ông, ai cũng có thể áp dụng đƣợc.
Chƣơng Dƣỡng sinh chủ tuy ngắn mà giá trị cũng gần hai chƣơng Tiêu dao du và Tề vật luận.
Chƣơng đó đƣợc chƣơng Đạt sinh (XIX) ở phần Ngoại thiên bổ túc, nhƣng vì tôi đã cho Ngoại thiên
không phải do Trang viết, nên dƣới đây chỉ xin dẫn những lời trong Dƣỡng sinh chủ thôi.
Chƣơng mở đầu bằng bốn chữ “Đời ngƣời có hạn”, làm ta nhớ đến mấy chữ: “Thọ nhiều lắm là trăm
tuổi” của Dƣơng tử trong bài Liệt tử VII.2. Trang tử cũng quí sinh nhƣ Dƣơng tử; vì quí sinh nên
phải dƣỡng sinh.
- Qui tắc đầu tiên của dƣỡng sinh là thuận thiên. Một phần lớn triết học của Trang dựng trên hai chữ
thuận thiên đó. Ở trên tôi đã dẫn bài III.2 kể cách mổ bò của ngƣời bếp vua Văn Huệ. Ngƣời đó hiểu
cơ cấu thiên nhiên của con bò, tránh những gân, xƣơng, chỉ lách lƣỡi dao vào những kẽ, nhờ vậy mà
không tốn sức, không mòn dao. Cách đó là cách tiếp vật mà cũng là cách dƣỡng sinh, vì cơ thể của ta
cũng là “vật”. Ta phải hiểu cơ cấu của nó, hiểu các bộ phận cần những gì, hoạt động ra sao để điều
khiển nó cho hợp với tự nhiên, chứ không mù quáng chống đối nó. Chẳng hạn bị nóng, hoặc khi đi tả
nhiều lần, khát nƣớc thì cứ uống; khi không thèm ăn thì cứ nhịn ăn, khi làm việc mệt mỏi thì phải
