toàn những bài đáng nghe, cứ cho là người thuyết giáo có khả năng hơn cả
Blair
, làm mọi việc như anh nói, chi phối cả đạo đức lẫn tập tục của một giáo
đoàn lớn trong phần còn lại của tuần? Người ta chỉ mường tượng một mục sư
qua việc giảng đạo của ông ta mà thôi.
- Cô đang nói về London, còn tôi nói đến cả nước nói chung.
- Tôi hình dung thủ đô là một ví dụ khá hợp lý cho các nơi khác.
- Không, tôi trông mong vào sự cân đối giữa đạo đức với sự đồi bại khắp
vương quốc này. Chúng ta không nên nhìn vào các thành phố lớn làm đại diện
cho đạo đức tốt nhất. Không chỉ ở đấy, vì những con người đáng kính thuộc bất
cứ loại nào cũng có thể làm những việc tốt nhất, và chắc chắn không chỉ ở đấy,
các mục sư mới có ảnh hưởng sâu sắc nhất. Một nhà thuyết giáo giỏi sẽ được
nhiều người nghe theo và ngưỡng mộ, nhưng bài thuyết giảng hay chỉ cho thấy
vị mục sư đó có ích trong giáo xứ của ông ta và trong vùng lân cận, noi giáo xứ
và cả vùng nằm trong tầm hiểu biết tính cách riêng của ông ta, quan sát được
phẩm hạnh của ông ta, mà ở London hiếm khi có trường hợp như thế lắm. Giới
tăng lữ chìm trong đám đông giáo dân. Họ được đông đảo người dân biết đến
chỉ vì là nhà thuyết giáo. Còn ảnh hưởng cung cách của họ đến quần chúng thì,
cô Crawford ắt là hiểu lầm tôi, hoặc cho là tôi định gọi họ là những người toàn
quyền về phép lịch sự, là người điều chỉnh sự tao nhã và tinh tế, là người thành
thạo các nghi thức sinh hoạt. Những cung cách mà tôi nói đến, có lẽ nên gọi là
hạnh kiểm thì đúng hơn, là kết quả của những phép tắc tốt đẹp. Tóm lại, ảnh
hưởng của các học thuyết đó là bổn phận truyền dạy và khuyên bảo của họ; và
tôi tin rằng nó có ở khắp mọi nơi, ở khắp phần còn lại của đất nước dù có giới
tăng lữ hoặc không.
- Nhất định rồi, - Fanny nói, sốt sắng và nhẹ nhàng.
- Xem kìa, - cô Crawford kêu to, - anh đã hoàn toàn thuyết phục được cô
Price rồi đó.
