hỏi rằng, xét tới những thương vong lớn và sự tàn phá nước này đã phải
chịu đựng trong chiến tranh, Liên Xô có thể đã đối phó với phản ứng của
quân đội Mỹ trước việc phong tỏa Berlin như thế nào. Gromyko trả lời rằng
Stalin đã trả lời câu hỏi tương tự từ cấp dưới về tác động này: ông không
cho rằng Mỹ sẽ sử dụng vũ khí hạt nhân đối với một vấn đề mang tính cục
bộ như vậy. Nếu các đồng minh phương Tây tiến hành một cuộc thăm dò
bằng lực lượng trên bộ thông thường dọc theo các tuyến đường dẫn đến
Berlin, các lực lượng Xô-viết sẽ được điều động để chống lại mà không cần
đưa quyết định đó lên Stalin. Nếu các lực lượng Mỹ được huy động dọc
toàn bộ chiến trường, Stalin nói “Hãy đến gặp tôi.” Nói cách khác, Stalin tự
tin dự cảm một cuộc chiến tranh cục bộ nhưng sẽ không mạo hiểm một
cuộc chiến tranh tổng lực với Mỹ.
Từ đó về sau, hai khối quyền lực này tìm cách hăm dọa nhau mà
không giải quyết những nguyên nhân của cuộc khủng hoảng đang tiềm ẩn.
Được giải phóng khỏi chủ nghĩa phát xít, châu Âu đứng trước nguy cơ rơi
vào sự thống trị của một bá quyền mới. Các quốc gia mới độc lập ở châu Á,
với thể chế mong manh và sự chia rẽ trong nước (thường là chia rẽ dân tộc)
sâu sắc, có thể có được quyền tự trị chỉ để bị thách thức bởi một học thuyết
thù địch với phương Tây và có hại cho sự đa nguyên trong nước hoặc quốc
tế.
Trước tình hình này, Truman đã thực hiện một lựa chọn chiến lược có
vai trò nền tảng đối với lịch sử nước Mỹ và sự phát triển của trật tự quốc tế.
Ông đặt dấu chấm hết cho kiểu “tiến hành đơn phương” vốn là sự cám dỗ
từ xưa đến nay, bằng cách cam kết Mỹ sẽ tham gia định hình lâu dài một
trật tự quốc tế mới. Ông đề xuất một loạt các sáng kiến quan trọng. Chương
trình viện trợ Hy Lạp-Thổ Nhĩ Kỳ năm 1947 thay thế các khoản trợ cấp mà
Anh đã duy trì cho các nước Địa Trung Hải trụ cột này, nhưng hiện giờ
không còn đủ khả năng tiếp tục; Kế hoạch Marshall năm 1948 đưa ra một
kế hoạch phục hồi kịp thời sức khỏe kinh tế của châu Âu. Năm 1949, Ngoại
trưởng của Truman, Dean Acheson, chủ trì một buổi lễ đánh dấu sự ra đời
của NATO (Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương) như đỉnh điểm của trật
tự quốc tế mới do Mỹ tài trợ.
