CHIẾN LƯỢC TRONG TRẬT TỰ CHIẾN TRANH LẠNH
T
hiết kế chiến lược toàn diện nhất của Mỹ trong Chiến tranh Lạnh do một
viên chức ngoại giao khi đó còn ít được biết tới đề xuất, George Kennan,
Trưởng phòng Chính trị của Đại sứ quán Mỹ ở Moscow. Không có một
viên chức ngoại giao nào lại từng định hình các cuộc tranh luận ở Mỹ về
vai trò của Mỹ trên thế giới đến mức như vậy. Trong khi Washington vẫn
đang tận hưởng niềm phấn khích thời chiến dựa trên niềm tin vào thiện chí
của Stalin, Kennan đã dự đoán một cuộc đối đầu đang hiện ra lờ mờ. Năm
1945, trong một bức thư cá nhân cho đồng nghiệp, ông khẳng định Mỹ cần
phải đối mặt với thực tế rằng đồng minh Liên Xô của nước này sẽ trở thành
địch thủ khi chiến tranh kết thúc:
Một cuộc xung đột căn bản vì thế đang nảy sinh trên khắp châu Âu
giữa những lợi ích của cường quốc trên biển ở Đại Tây Dương, yêu cầu
duy trì đời sống chính trị mạnh mẽ và độc lập trên Bán đảo châu Âu, với
những lợi ích của cường quốc trên mặt đất đang ghen tức ở lục địa Á-Âu,
luôn luôn tìm cách bành trướng về phía tây và sẽ không bao giờ tìm được
một nơi không kém gì Đại Tây Dương, nơi mà quốc gia này có thể an toàn
dừng lại theo quan điểm riêng của nó.
Kennan đề xuất một phản ứng chiến lược rõ ràng: “ngay lập tức tập
hợp tất cả các quân bài đang nắm giữ vào tay chúng ta và bắt đầu chơi với
toàn bộ giá trị của chúng.” Kennan kết luận, Đông Âu sẽ bị Moscow chi
phối: phần lục địa này gần các trung tâm quyền lực của Nga hơn là
Washington, và thật đáng tiếc, quân đội Liên Xô đã tới đó trước. Do đó, Mỹ
cần củng cố khu vực Tây Âu dưới sự bảo trợ của Mỹ – với đường ranh giới
chạy qua Đức – làm cho khu vực này có đủ sức mạnh và sự gắn kết để duy
trì sự cân bằng địa chính trị.
