nhất chế ngự tất cả những sự chia rẽ, Sa hoàng là “biểu tượng sống của
Thiên Chúa,” những mệnh lệnh của ông là không thể chống lại và đương
nhiên là chính đáng. Một đức tin Ki-tô và một ngôn ngữ tinh hoa chung
(tiếng Pháp) nhấn mạnh sự tương đồng quan điểm với phương Tây. Tuy
nhiên, những du khách châu Âu đầu tiên tới nước Nga của Sa hoàng thấy
mình như đang ở một vùng đất của những thái cực gần như siêu thực và
nghĩ rằng đằng sau vẻ ngoài của một chế độ quân chủ phương Tây hiện đại,
họ đã thấy một chế độ chuyên quyền theo tập quán của người Mông Cổ và
Tartar – “kỷ luật châu Âu hỗ trợ cho sự độc tài của châu Á” – theo nhận xét
khắt khe của Marquis de Custine.
Nga đã gia nhập hệ thống quốc gia châu Âu hiện đại dưới thời Peter
Đại đế theo cách không giống như bất kỳ xã hội nào khác. Ở cả hai bên, sự
gia nhập này là sự chấp nhận thận trọng. Peter sinh năm 1672 khi Nga về
cơ bản vẫn ở thời Trung cổ. Vào lúc đó, Tây Âu đã phát triển qua thời kỳ
Khám phá, Phục hưng và Cải cách; và đang đứng trước ngưỡng cửa của
cuộc cách mạng khoa học và thời kỳ Khai sáng. Là người cao lớn (tới
2m03) và tràn đầy sinh lực, vị Sa hoàng trẻ tuổi bắt đầu biến đổi đế chế của
mình trong một triều đại thể hiện cực đoan rất nhiều đặc điểm và khát vọng
của Nga.
Quyết tâm khám phá những thành quả của hiện đại và so sánh chúng
với những thành tựu của Nga, Peter thường xuyên ghé thăm các cửa hàng
và nhà máy trong khu vực của người Đức lưu vong ở Moscow. Là một vị
vương trẻ, ông đi khắp thủ đô các nước phương Tây để đích thân thử
nghiệm các kỹ thuật hiện đại và các môn học chuyên ngành. Khi thấy Nga
lạc hậu so với phương Tây, Peter tuyên bố mục tiêu của mình, “cắt đứt
người dân khỏi những phong tục châu Á trước đây và hướng dẫn họ theo
cách xử sự của tất cả những người Ki-tô giáo ở châu Âu.”
Một loạt sắc chỉ được ban hành: Nga sẽ áp dụng cách xử sự và kiểu
tóc phương Tây, tìm kiếm công nghệ nước ngoài, xây dựng quân đội và hải
quân hiện đại, mở rộng biên giới bằng các cuộc chiến với hầu hết các nước
láng giềng, vượt qua Biển Baltic và xây dựng một thủ đô mới ở St.
Petersburg. Cuối cùng, “cửa sổ ra phương Tây” của Nga được một lực
