Tản mạn về xu thế IQ
30 NĂM TRƯỚC, James Flynn, sau này là trưởng khoa Khoa học chính trị
của Đại học Otago, New Zealand, bắt đầu nghiên cứu lịch sử các bài kiểm
tra IQ. Khi xem xét số liệu, loại bỏ các điều chỉnh khác nhau về điểm số
qua từng năm, ông phát hiện ra một điều đáng ngạc nhiên: chỉ số IQ tăng
dần - ở hầu hết mọi nơi - trong suốt thế kỷ. Mặc dù gây nhiều tranh cãi khi
mới được công bố nhưng hiệu ứng Flynn, tên gọi của hiện tượng này, đã
được khẳng định bởi nhiều nghiên cứu sau này.Nó có thật.
Kể từ đó, phát hiện của Flynn cung cấp bằng chứng chống lại những người
cho rằng sức mạnh trí tuệ của chúng ta đang giảm dần: Nếu chúng ta ngu
ngốc đến vậy thì tại sao chúng ta ngày càng thông minh hơn? Người ta
dùng hiệu ứng Flynn để biện hộ cho các chương trình tivi, trò chơi điện tử,
máy tính cá nhân và gần đây nhất là Internet. Don Tapscott, trong cuốn sách
Grown Up Digital (Công nghệ số phát triển), khúc khải hoàn cho thế hệ
“công dân số” đầu tiên, đã phản lại lập luận cho rằng sử dụng rộng rãi các
phương tiện truyền thông có thể giảm trí thông minh của trẻ em. Đồng tình
với ý kiến của Flynn, Don chỉ ra rằng “kể từ sau Thế chiến thứ II, cứ mỗi
thập kỷ thì chỉ số IQ lại tăng thêm ba điểm”.
[270]
Tapscott đã đúng về các con số và chắc chắn điểm IQ tăng khích lệ chúng ta
rất nhiều, đặc biệt khi điểm IQ tăng mạnh nhất ở những phân đoạn dân số
trước đây có điểm thấp. Tuy nhiên vẫn có nhiều lý do chính đáng để hoài
nghi về luận điểm rằng hiệu ứng Flynn chứng tỏ con người ngày nay “thông
minh hơn” trước đây hoặc Internet thúc đẩy trí thông minh tổng quát của
loài người. Như chính Tapscott đã ghi nhận, chỉ số IQ đã tăng trong một
khoảng thời gian dài - trên thực tế là từ trước Thế chiến thứ II - và tốc độ
tăng rất ổn định, chỉ thay đổi nhỏ qua các thập kỷ. Mô hình đó cho thấy sự
