hoạt động hơn nhiều khi đọc chữ bằng hệ chữ cái ngữ âm so với đọc các ký
hiệu tượng hình hoặc các ký hiệu hình họa khác.
[86]
Bảng chữ cái Hy Lạp đã trở thành mô hình cho các bảng chữ cái sau này ở
phương Tây, trong đó có bảng chữ cái La Mã mà chúng ta vẫn dùng ngày
nay. Sự ra đời của bảng chữ cái đã đánh dấu bước khỏi đầu của một trong
những cuộc cách mạng sâu rộng nhất trong lịch sử tri thức: sự chuyển đổi từ
văn hóa nói, trong đó kiến thức phần lớn được truyền miệng, sang văn hóa
viết, trong đó viết trở thành phương tiện chính cho việc thể hiện ý nghĩ. Đó
là cuộc cách mạng thực sự thay đổi cuộc đời và cả bộ não của gần như mọi
người trên trái đất, nhưng không phải tất cả đều đón chào sự biến đổi đó, ít
nhất ban đầu không phải vậy.
Đầu thế kỷ thứ tư Trước Công nguyên, khi chữ viết vẫn còn mới mẻ và gây
tranh cãi ở Hy Lạp, Plato đã viết tác phẩm đối thoại Phaedrus về tình yêu,
vẻ đẹp và thuật hùng biện. Trong câu chuyện, nhân vật chính cùng tên là
một thần dân Athens, đã cùng nhà hùng biện vĩ đại Socrates đi về miền quê,
ở đó hai người bạn ngồi dưới một gốc cây bên con suối và có cuộc trò
chuyện dài và loanh quanh. Hai người đã bàn về tiếng nói, bản chất của
ham muốn, các kiểu điên rồ, con đường của linh hồn bất tử trước khi hướng
vào đề tài chữ viết. Socrates trầm ngâm nói: “vẫn còn đó câu hỏi về sự phù
hợp và không phù hợp của chữ viết”.
[87]
Phaedrus đồng ý và Socrates bắt
đầu câu chuyện về cuộc gặp gỡ giữa vị thần Ai Cập đa tài Theuth, người đã
sáng tạo bảng chữ cái, và Thamus, một trong những vị vua của Ai Cập.
Theuth mô tả nghệ thuật chữ viết cho Thamus và lập luận rằng người dân
Ai Cập nên được cùng tận hưởng phúc phận này. Ông nói nó sẽ “giúp người
dân Ai Cập khôn ngoan hơn và cải thiện trí nhớ”, bởi nó “đem lại phương
thuốc cho trí nhớ và kiến thức”. Thamus phản đối. Ông nhắc nhở vị thần
rằng người sáng chế không phải quan tòa đáng tin nhất đối với giá trị của
vật được sáng chế. “Hỡi thần toàn năng, ban tặng thứ dùng để tạo ra nghệ
thuật là một mặt, mặt khác ta cần đánh giá tầm tác hại và lợi ích đối với
