thanh toán các chi phí trực tiếp phát sinh trong quá trình làm ra sản phẩm hoặc thực
hiện dịch vụ. Lợi nhuận gộp phải đủ để bù chi phí hoạt động, thuế, chi phí tài chính
và lợi nhuận thuần.
Nhưng “vững mạnh” nghĩa là gì? Lợi nhuận gộp bao nhiêu thì đủ? Điều này
lại có sự khác biệt rất lớn giữa các ngành, và có thể cũng có khác biệt giữa các công
ty trong cùng một ngành. Trong ngành kinh doanh tạp hóa, lợi nhuận gộp thường
chiếm tỷ lệ phần trăm rất nhỏ trong doanh thu. Trong khi đó, ở ngành kinh doanh
trang sức, lợi nhuận gộp lại thường chiếm tỷ lệ lớn hơn hẳn. Nếu tất cả các điều
kiện khác đều như nhau, thì một doanh nghiệp có doanh thu lớn hơn có thể tỏa sáng
với tỷ lệ lợi nhuận gộp nhỏ hơn một doanh nghiệp có doanh thu thấp hơn. (Đó là
một trong những lý do khiến Wal-Mart có thể tính giá thấp đến vậy). Để đánh giá
lợi nhuận gộp của một doanh nghiệp, bạn có thể so sánh với các chuẩn của ngành,
đặc biệt là những doanh nghiệp có cùng quy mô. Bạn cũng có thể nhìn vào các xu
hướng qua từng năm, kiểm tra xem liệu lợi nhuận gộp của bạn đi lên hay đi xuống.
Nếu nó đang đi xuống, bạn có thể đặt câu hỏi tại sao. Có phải do giá thành sản xuất
tăng? Hay vì công ty đang tiến hành chiết khấu cho các giao dịch mua hàng? Hiểu
được tại sao lợi nhuận gộp thay đổi, nếu có, sẽ giúp các nhà quản lý tìm ra điểm
cần tập trung chú ý.
Tuy nhiên, ở đây cũng vậy, bạn cần tinh ý dõi theo những định kiến có thể ẩn
sau các con số. Lợi nhuận gộp có thể chịu ảnh hưởng rất lớn từ những quyết định
về thời điểm ghi nhận doanh thu và quyết định về những khoản cần tính vào
COGS. Giả sử bạn là giám đốc nhân sự của một công ty nghiên cứu thị trường, và
bạn nhận thấy rằng lợi nhuận gộp đang có chiều hướng đi xuống. Bạn nhìn vào số
liệu, thoạt trông có vẻ như chi phí dịch vụ đã tăng. Thế là bạn và các nhân viên của
mình bắt đầu lên kế hoạch cắt giảm chi phí dịch vụ, thậm chí có thể sử dụng đến cả
biện pháp cắt giảm biên chế. Nhưng khi nghiên cứu kỹ hơn, bạn phát hiện ra phần
tiền lương vốn nằm trong chi phí hoạt động đã được chuyển gộp vào COGS. Do
vậy, thực tế là chi phí dịch vụ không tăng, và việc cắt giảm biên chế sẽ là sai lầm.
Lúc này bạn phải trao đổi với bộ phận kế toán. Tại sao họ lại chuyển tiền lương vào
COGS? Tại sao họ không báo cho bạn biết? Nếu những khoản lương ấy vẫn được
gộp vào COGS, thì có thể cần giảm lợi nhuận gộp mục tiêu của công ty. Không cần
thêm một thay đổi nào nữa.
LỢI NHUẬN HOẠT ĐỘNG LÀ CHÌA KHÓA CHO SỰ VỮNG MẠNH
