đạo đức thực ra không phức tạp như dáng vẻ bên ngoài của chúng. Một
trong những nỗ lực đó là thuyết cứ vào hệ quả: không có lí lẽ đạo đức nào lại
trở ngược về quá khứ; mọi lí lẽ đạo đức đích thực đều xét tới những hệ quả
của những hành động của chúng ta.
Vậy nên ý tưởng chủ yếu là như sau: điều tốt là điều có được những hệ
quả tốt, điều xấu là điều gây những hệ quả xấu. Nhưng bạn có thể tức khắc
nhận ra rằng nói thế là chẳng chỉ dẫn gì cho chúng ta; chúng ta cần được chỉ
bảo những hệ quả nào là tốt, những hệ quả nào là xấu. Lặp lại công thức đó
(rằng: những hệ quả là tốt khi bản thân chúng có được những hệ quả tốt)
chẳng dẫn chúng ta tới đâu. Một người theo thuyết căn cứ vào hệ quả phải
sẵn sàng cho thấy một số sự thể hoặc vụ việc là tốt trong tự thân của chúng.
Trong những trường hợp đó, sự tốt đẹp không cốt ở điểm có được những hệ
quả tốt - chỉ đơn giản là chúng tốt đẹp. Những sự thể khác chỉ là tốt trong
chừng mực mà chúng dẫn tới những sự thể nêu trên - những sự thể là tốt
trong tự thân của chúng.
Điều đó có nghĩa là thuyết căn cứ vào hệ quả không phải là một học
thuyết đạo đức đơn thuần, mà là một thể loại học thuyết nói chung, có thể
khoác những dạng đặc thù rất khác biệt, tùy thuộc việc quan niệm điều gì là
tốt trong tự thân của nó. Nếu bạn nghĩ rằng điều duy nhất tốt trong tự thân
của nó là lạc thú, bạn sẽ sống rất khác với người nghĩ rằng điều duy nhất tốt
trong tự thân của nó là kiến thức. Như vậy ngay cả khi chúng ta có thể cùng
đồng thuận là người theo thuyết căn cứ vào hệ quả trong tư duy đạo đức của
chúng ta, thì sẽ chỉ có rất ít điều được xác lập.
Bạn có thể thắc mắc tại sao chúng ta có khuynh hướng độc tôn như
vậy: tại sao rất nhiều sự thể không thể đều là tốt trong tự thân của chúng: lạc
thú, kiến thức, vẻ đẹp, tình yêu - hãy bắt đầu như thế đã? Điều đó xem ra rất
hợp lí. Nhưng nếu điều chúng ta kì vọng là một lí thuyết đạo đức giúp chúng
ta khá dễ dàng trong việc quyết định là chúng ta phải làm điều gì, thì điều
nói trên lại là bước đi tai hại làm lạc hướng. Một khi chúng ta chấp nhận
nhiều hơn là chỉ một giá trị cơ bản, thì điều không thể tránh là đôi khi những
giá trị đó lại mâu thuẫn nhau. Tôi có thể rất thường ở trong vị thế tuyên
