Tính chất tương hệ giữa ý thức và đối tượng còn được các
nhà hiện tượng học gọi bằng một danh từ khá ý nghĩa: Hiện
tượng tính (phénoménalité), tức là hiện tượng chỉ có khi có cả
hai, ý thức và đối tượng đối diện nhau. Nói theo danh từ chuyên
môn của hiện tượng học thì: Ý thức (noèse) và cái mà ta ý thức
(noème), xét theo hình thể và thực tế cũng là một, cũng như
nước trong bình hoàn toàn ăn khớp với hình thể của chiếc bình;
nhưng xét theo bản tính thì noèse khác noème: Noèse là cơ cấu
của ý thức, còn noème là như nội dung, tức là cái mà ta ý thức.
Sự vật không phải là một tuyệt đối xa lạ, nhưng chỉ là đối tượng
cho cái nhìn và ý hướng của tôi, nên muốn thấy đúng chân tướng
của sự vật mà tôi đã tri giác, thì cần triển khai (expliciter), nghĩa là
tháo gỡ sự vật ra khỏi cái ôm tức cái “ngoạm” của ý thức. Chúng
ta sẽ bàn thêm trong phần thứ hai dưới đây.
Trước khi bước sang phần phương pháp hiện tượng học,
chúng ta nên dừng lại một phút để suy nghĩ câu nói của Husserl:
Hiện tượng học chấm dứt thời kỳ ngây thơ của triết gia và khoa
học gia. Hiện tượng học là khoa học đặt nền cho tất cả các khoa
học. Lịch sử cho thấy hiện tượng học đã cách mạng và đổi mới
tất cả các khoa học nhân bản như tâm lý học, sử học, xã hội học.
Về phía các khoa học lý thuyết cũng thế; dựa trên quan niệm thế
giới chỉ là cái nhìn của ta về thế giới, các nhà bác học như
Lobatchewsky và Riemann đã tìm ra khoa hình học đa hướng,
khác hẳn với khoa hình học ba chiều của Euclide mà nhân loại đã
tưởng là duy nhất, - và Einstein, Heisenberg đã phát minh ra khoa
vật lý tương đối, khác hẳn khoa vật lý tất định của Newton mà
người ta cũng đã nghĩ là duy nhất. Như thế chứng tỏ các khoa
học đều xây trên những cái nhìn của ta về thế giới: Thế giới
không có tính chất tuyệt đối, nghĩa là nó không thể bắt ta mãi mãi
nhìn nó theo một cách nhìn; và điều ta phải kết luận là: Các khoa
