vào đời sống và hướng dẫn đời sống bằng những suy nghĩ triết
học.
Triết học về thiên nhiên là thứ triết học tìm hiểu vũ trụ, quá mải
miết với những lẽ huyền vi, thành thử bỏ quên mất con người. Đó
là triết học phóng thể. Triết học hiện sinh sực tỉnh giấc mê đó, biết
mình đang ở tình trạng phóng thể cho nên vội bỏ công việc tìm
hiểu vu trụ cho các nhà khoa học, để từ nay chỉ suy nghĩ về ý
nghĩa cuộc sống chết của con người mà thôi. Chính vì thế, triết
học hiện sinh đã cảnh tỉnh con người, và do đó “dầu là khuynh
hướng Thiên Chúa giáo hay là vô thần, triết hiện sinh cũng đã
mang yếu tố tôn giáo lại cho cái thế giới lạnh lùng của triết cổ
điển”.
Để công việc trình bày được rõ ràng, chúng tôi lần lượt bàn
đến nội dung của triết hiện sinh, sau đó sẽ nói qua về hình thức
trình diễn của nó.
NỘI DUNG. Đây chúng tôi hiểu nội dung theo nghĩa rộng. Nội
dung của triết hiện sinh là con người, con người có xương thịt
đang sinh hoạt hàng ngày trong xã hội. Không phải con người với
một chữ C lớn, nghĩa là không phải con người phổ quát của
Aristote; những con người đây là tôi, là anh, là chúng ta hết thảy
và từng người một.
Là con người sinh hoạt, tôi là một chủ thể, và tôi là một nhân
vị tự do. Đó là hai đề tài chủ yếu của triết hiện sinh. Bao lâu nay
con người chưa ý thức hai điều đó một cách thấm thía, thì chưa
biết sống cho ra người.
Chủ thể tính. - Triết hiện sinh xây trên chủ thể tính, không coi
con người là một sự vật của toàn bộ vũ trụ nữa, nhưng coi con
người như một hữu thể đứng trên vũ trụ và có quyền gán cho vũ
trụ một giá trị tùy quan điểm của mỗi người. Xin phân biệt chủ thể
