TRIẾT HỌC HIỆN SINH - Trang 214

ta càng đi tới chỗ bỏ quên phương diện hiện hữu của nó”. Sau
đó, Marcel đưa ra lập trường của ông, một lập trường hoàn toàn
trái ngược với lập trường của triết duy tâm: Trong khi duy tâm chỉ
mải miết với tính chất khả niệm của đối tượng, coi đối tượng như
đồng nghĩa với đối tượng của tâm trí, Marcel lại chú trọng đến
phương diện mà thuyết duy tâm cố tình bỏ đi vì cho là không thể
quan niệm được. Thực tế có đơn giản như một quan niệm bao
giờ? Khi chọn quan niệm làm mục tiêu, nhất định họ sẽ coi cái
thực tại muôn màu và vô cùng linh động kia là thiếu tính chất rõ
ràng và khúc chiết. Còn Marcel? Ông đã chủ trương phải “nắm
chặt lấy kinh nghiệm đầy sức sống, còn giẫy nẩy và còn mang
bao nhiêu bi đát”: Một cuộc đời sống động và phức tạp như thế
tất nhiên khác xa với cuộc đời xây bằng những quan niệm thanh
bình và sáng sủa của duy tâm. Bên nào đúng? Duy tâm đã đề
cao những ý đẹp đến nỗi không ngần ngại hy sinh thực tại; trái lại
Marcel tuyên ngôn “hiện hữu, đối với tôi là một cái chi vô cùng
hiển nhiên và bất khả nghi”, cho nên ông nhất định bám chặt lấy
hiện hữu và sẵn sàng bỏ qua khách thể tính. Tóm lại, duy tâm đã
chọn khách thể tính, chọn những quan niệm và coi chúng như
những thực tại; hơn nữa họ còn lấy chúng làm như đối tượng duy
nhất, đến nỗi họ chỉ sống với những quan niệm đó và lấy chúng
làm vũ trụ sinh hoạt cho họ. Trái lại, Marcel chọn hiện hữu, nghĩa
là chọn vũ trụ hữu hình của giác quan, và ông cho vũ trụ này là
môi trường sinh hoạt của con người; nên nếu phải chọn một trong
hai, ông đành chọn vũ trụ hiện hữu này và bỏ rơi những quan
niệm cao đẹp những mơ hồ của nhóm duy tâm. Bài Existence et
Objectivité có một tiếng vang ghê sợ, giống như tiếng chuông báo
giờ chết của thuyết duy tâm. Các học giả thường vẫn nhắc lại
những câu đặc biệt của Marcel như “Dữ kiện nguyên thủy và
tuyệt đối bất khả nghi của tôi là: Kinh nghiệm bao la và hàm hồ