nhà duy tâm đã nghĩ rằng tin tưởng ít chắc chắn hơn suy tưởng;
những Marcel lấy kinh nghiệm hằng ngày chứng tỏ rằng tin tưởng
có trước suy tưởng, và tin tưởng là thái độ quyết định nhất là có
tính cách dấn thân nhất. Tại sao? Vì tin tưởng là tôi tin tưởng thế,
chính tôi đã thấy thế. Tin tưởng là phản ứng của nhân vị tôi đối
với việc nọ người kia. Tin tưởng rộng hơn và sâu hơn suy tưởng:
Có nhiều sắc thái của sự vật vượt quá ngôn ngữ ta, vượt quá cả
những phạm trù suy tưởng của ta, nhưng ta đã chứng nghiệm
thấy đầy đủ trong tin tưởng của ta. Thành thử tin tưởng là cách
truy nhận toàn diện sự thực, còn suy tưởng là phổ quát hóa và tất
nhiên là đơn giản hóa thực tại.
HIỆN SINH VÀ HUYỀN NHIỆM
Với chủ đề hiện hữu và huyền nhiệm, chúng ta sẽ cùng với
Marcel bước vào những vấn đề then chốt của triết học: Nhân vị,
tha nhân, Thượng đế. Để dễ nhớ và dễ theo dõi tư tưởng Marcel,
chúng ta cần nhận định ngay rằng: Chữ huyền nhiệm của Marcel
không có tính chất tôn giáo, nhưng có tính chất triết học. Nói một
cách tổng quát, tất cả những gì không thể xác định và không thể
khách thể hóa, đều là những huyền nhiệm. Như vậy, huyền nhiệm
không phải là đối tượng của một tri thức hay một suy tưởng,
nhưng huyền nhiệm là đối tượng của một tin tưởng. Nhờ suy
tưởng, chúng ta có thể đạt được những ý tưởng rõ ràng, những
nội dung khúc chiết: Những tri thức khoa học là bằng chứng cụ
thể của những loại suy tưởng khách quan này. Tri thức khoa học
có tính chất phổ quát, nhất thiết và khách quan: Thí dụ 2 với 2 là
4, tổng hợp hai H và một O sẽ có nước lã v.v... Những tri thức này
không có chi huyền nhiệm hết, và một khi con người đã khám phá
ra những tri thức đó, thì có thể dạy người khác và truyền lại cho
hậu lai. Marcel gọi những tri thức này là tri thức của con người:
Đó là những sở hữu của con người. Lãnh vực của tri thức khoa
