Họ làm những cái họ ham mê, điều đó dễ hiểu; nhưng họ còn làm
những điều họ không thích làm, để tỏ ra tất cả mọi sự điều phi lý,
làm hay không làm, thích hay không thích cũng như nhau. Cuộc
đời hoàn toàn phi lý, vô ý nghĩa: Ý nghĩa của cuộc đời là không
có ý nghĩa gì hết. Sartre đã viết: “Chỉ có những bản nhạc là có ý
nghĩa, và cả bản nhạc đều hướng về chỗ tận một cách hợp lý.
Nhưng chúng ta biết: Những bản nhạc không phải là những hiện
sinh (những con người hiện sinh). Phần con người ta, mỗi người
đều sinh ra không lý do, kéo lê cuộc đời vì nhu nhược rồi chết vì
ngẫu nhiên. Tout existant nait sans raison, se prolonge
parfaiblesse et meurt par rencontre”.
Sartre là một tác giả phong phú: Sách vở của ông đủ loại mỗi
loại lại khá nhiều. Làm phận sự “giới thiệu” những luồng tư tưởng
mới, chúng tôi nghĩ có quyền dừng lại nơi những tác phẩm triết lý
của Sartre thôi, trong đó chúng ta thấy nguyên chất tất cả nền
tảng triết hiện sinh của Sartre.
Về loại triết thuần túy này, Sartre đã cho xuất bản sáu cuốn:
L’inlagination (Trí tưởng tượng, 1936), Esquisse d’une théorie des
émotions (Phác họa một học thuyết về cảm xúc, 1939).
L’imagi'laire (Thực tại tưởng tượng 1940), L’être et le néant (Hữu
thể và vô thể, 1943), L’Existentialisme est un humanisme (Hiện
sinh chủ nghĩa là một nhân bản chủ nghĩa, 1946) và Critique de la
raison dialectique (Phê bình lý trí biện chứng, 1960). Ba cuốn
L’imagination, L’imaginaire và Esquisse có tính chất tâm lý học, và
đó là phần đóng góp tích cực của Sartre và là phần chúng ta dễ
chấp nhận hơn: Trong bài nghiên cứu về triết học này, chúng ta
không có dịp đề cập đến những trang đó. Còn ba cuốn kia: Thì
cuốn L’Existentialisme est un humanisme là một bài diễn thuyết
được Sartre chữa lại và cho xuất bản: Trong bài này, ông nhấn
mạnh về hai quan niệm dự phóng và tự do hiện sinh. Bài viết cho
