Chiếc dây đeo quần (les bretelles) của chàng Adolphe. Một
hôm khác chàng Roquentin vào tiệm cà phê để tìm nói chuyện
với nàng Anny. Nàng không phải phiên ở tiệm hôm nay. Có chàng
Adolphe thay nàng, Adolphe đang rót rượu mùi cho máy bác thợ
đi làm về qua đó: Bên cạnh, một nhóm thành niên đang chơi bi-
da. Chàng Roquentin cụt hứng, vắng bóng nàng Anny. Nhọc mệt,
chàng ngồi xuống cạnh quầy cà-phê và gọi một ly rượu mạnh:
Vừa nhấp, vừa nhìn vơ vẩn, vô đề. Sau cùng, chàng để ý nhìn
chiếc dây đeo quần của Adolphe. Chiếc dây đeo quần màu nước
biển. Nhọc mệt và chán nản (những nhân vật của Sartre đều
nhọc mệt và chán nản), chàng để mắt nhìn theo cái lưng của
Adolphe. Nhìn hồi lâu, nhìn cho đến khi chán ngán vì sự vô nghĩa
của cái màu nước biển lằn trên chiếc sơ-mi trắng của Adolphe.
Đầu óc chàng Roquentin nghĩ liên miên: “ừ, tao biết mày màu
xanh nước biển rồi. Nước biển. Xanh nước biển. Còn gì nữa?
Không còn chi hết. Nó chỉ là xanh nước biển. Thì mày trở thành
tím xem? Hay là trở thành nâu cũng được xem nào! Nhưng,
không, nó cứ một mực xanh nước biển. Nó cứ thế. Cứ thế mãi.
Ngán quá. Ngấy quá rồi trời ơi!”. Qua những tư tưởng như thế,
Sartre có ý vạch tỏ tính chất “đặc sệt, nhầy nhụa và bất di dịch”
của sự vật. Con người là một vươn lên, vì con người sinh hoạt
theo dự phóng (projet), luôn luôn tiến, luôn luôn bỏ cái hiện nay
để thể hiện ngày mai; trái lại, sự vật chỉ nằm lì đó cho đến muôn
ngàn đời”, trơ trơ như thế hoài. Viết về bản tính con người, Sartre
nhiều lần nhắc đi nhắc lại câu này: “Chủ thể con người không
phải cái mà nó là hiện nay, nhưng là cái mà nó sẽ là mai sau (Il
n’est pas ce qu’il est; il est ce qua n’est pas encore: il est son
projet). Sự vật làm ta chán ngán, nôn, vì nó lầm lì, vô nghĩa. Sự
vật lầm lì, vì sự vật không thể có dự phóng. Sự vật không thể tiến
triển, không có tha tính (altérité) nghĩa là không thể đổi ra khác.
