yếu tố căn nguyên và nền tảng trong con người; chính ý chí
hướng dẫn và cai trị trí năng vì trí năng là thành phần phụ tạp mà
thôi. Không ai cãi được điều đó”. Theo Schopenhauer, chân lý
bao giờ cũng là một thái độ của một người đối với một hoàn cảnh
nhất định: Chỉ có chân lý khi có đối tượng thực sự, không thể có
chân lý khi không có tôi và đối tượng của tôi. Thành thử những
chân lý của các “triết gia cổ điển” chẳng qua chỉ là những câu
thành ngữ, những câu sáo ngữ: “Mớ trí thức khổng lồ của người
học giả thường chỉ là một thứ tri thức chết, vì nó là một tri thức
trừu tượng, một trí thức sáo ngữ (science purement verbale)”.
c) Vai trò quan trọng của thân xác và của nhân vị:
Schopenhauer là triết gia đầu tiên đã viết những câu mà người
thời nay có thể tưởng lầm là của Merleau-Ponty: “Chủ thể tri thức
là một người sống thực, một nhân vị nào đó nhất định. Chủ thể tri
thức trở nên một với thân xác mình, và chỉ như thế mới có những
con người... Hành động của thân xác chỉ là hành động của ý chí
khi nó nhắm vũ trụ, nghĩa là khi ý chí có vũ trụ làm đối tượng”.
Như vậy, chính thân xác là điều kiện và là cách thể hiện sự tại thế
của ta, sở dĩ tôi nghĩ thế này mà không nghĩ như anh Ất, những
cảm tưởng của tôi khác những cảm nghĩ của anh Ất và tất cả mọi
người khác, vì tôi là một nhân vị độc đáo; thân xác tôi làm cho tôi
cảm nghĩ khác mọi người, mặc dầu tôi vẫn suy tưởng như mọi
người. Vì thế Schopenhauer đã chủ trương: Hành động của ý chí
được thực hiện do hành động của thân xác. Cho nên hành động
của thân xác rất quan trọng. Đó là cái ngày nay chúng ta thường
nói: “Biết bằng tất cả bản thân của mình, chớ không chỉ biết
suông bằng ý thức”.
Trong số những nhân vật đã ảnh hưởng sâu xa vào đời suy
tưởng của Nietzsche chúng ta còn phải kể Wagner với những
điệu nhạc vừa huy hoàng vừa mê ly, Hoelderlin với những “cảnh
