a) Khía cạnh trừu tượng hay thuộc về giác tính.
b) Khía cạnh biện chứng hay phủ định - thuần lý.
c) Khía cạnh tư biện hay khẳng định - thuần lý.
Ba khía cạnh này không tạo thành ba phần của lôgích học mà là những thời đoạn
(1) của tất cả những gì có một thực tại lô-gích, nghĩa là của mọi khái niệm hay
của mọi cái gì đúng nói chung. Chúng có thể được đặt dưới thời đoạn đầu tiên,
yếu tố thuộc về giác tính, và do đó được duy trì tách biệt với nhau nhưng như thế
chúng không được nhận định trong tính chân lý của chúng. Việc chỉ ra nơi đây về
những quy định của lôgích - cũng như sự phân chia - ở đây cũng chỉ có tính dự
phóng và tính lịch sử.
[94] §80 [14]
a) Tư tưởng với tư cách là giác tính trụ vào tính xác định cố định (la déterminité
fixe) và vào tính cách khác biệt của nó so với những cái khác; một cái trừu tượng
hữu hạn như thế có giá trị cho nó như hiện tồn và hiện thể cho chính nó.
[94] §81 [§15]
b) Thời đoạn biện chứng là sự tự huỷ riêng của những quy định hữu hạn như thế
và bước quá độ của chúng vào những quy định đối lập (2).
10 Cái biện chứng (le dialectique), xét riêng cho chính nó bởi giác tính, tạo thành
- đặc biệt là khi nó được trình bày trong những khái niệm khoa học - chủ nghĩa
hoài nghi; chủ nghĩa này chứa đựng sự phủ định đơn thuần như là hậu quả của
biện chứng (3).
20 Biện chứng pháp (la dialectique) thường được coi như một nghệ thuật bên
ngoài nó gây nên sự rối rắm trong những khái niệm đã được xác định và một vẻ
ngoài đơn giản của những mâu thuẫn nơi chúng, đến nỗi rằng, không phải là
những xác định này, mà là vẻ ngoài đó sẽ là hư vô, và rằng, trái lại, cái gì thuộc
về giác tính sẽ là cái đúng. Thường thì biện chứng cũng không là cái gì khác hơn
là một hệ thống đu đưa chủ quan riêng cho một lý luận đi từ đầu này đến đầu kia
(4). Trong tính xác định riêng của nó, biện chứng pháp đúng ra là bản chất riêng,
