Trong lúc ấy, các thị trường luôn luôn tiếp tục phát triển, như cầu luôn luôn gia
tăng. Ngay cả việc sản xuất cũng không còn đáp ứng đủ nữa. Ngay sau đó, năng
lượng hơi nước và máy móc đã cách mạng hoá sản xuất công nghiệp. Vị trí của
sự sản xuất bị nền công nghiệp hiện đại, khổng lồ chiếm đoạt, vị trí của giai cấp
công nghiệp trung lưu bị các triệu phú công nghiệp chiếm đoạt - các nhà lãnh đạo
của toàn bộ đội ngũ công nghiệp là giai cấp tư sản hiện đại.
Công nghiệp hiện đại đã thiết lập một thị trường thế giới, và sự khám phá ra châu
Mỹ đã mở đường cho nó. Thị trường này cung cấp sự phát triển mênh mông cho
thương mại, ngành hàng hải, ngành giao thông đường bộ. Đến lượt mình, sự phát
triển này phản ứng lại sự mở rộng nền công nghiệp; và tương xứng với công
nghiệp, ngành hàng hải, đường xe lửa được mở rộng, theo cùng một tỷ lệ mà giai
cấp tư sản phát triển, gia tăng tiền vốn, và đẩy lui vào hậu trường mọi giai cấp
được truyền xuống từ thời Trung cổ.
Do đó, chúng ta biết làm thế nào giai cấp tư sản hiện đại tự nó là sản phẩm của
một quá trình phát triển lâu dài, của một chuỗi các cuộc cách mạng theo hình thức
sản xuất và hình thức trao đổi.
Từng bước trong sự phát triển giai cấp tư sản được đi kèm theo với sự tiến bộ
chính trị tương ứng của giai cấp đó. Giai cấp bị áp bức dưới ách thống trị của
tầng lớp quý tộc phong kiến, sẽ trở nên một đoàn thể vũ trang tự trị trong Công xã
thời Trung cổ, ở đây là nền cộng hoà đô thị độc lập (như ở Ý và Đức), ở đó là
"đẳng cấp thứ ba" có thể quy cho trách nhiệm của nền quân chủ (như ở Pháp); sau
này, trong giai đoạn sản xuất riêng biệt, phục vụ hoặc chế độ quân chủ nửa phong
kiến hoặc chế độ quân chủ tuyệt đối như lực lượng ngang hàng chống lại tầng lớp
quý tộc, và trong thực tế, là nền tảng của các chế độ quân chủ lớn nói chung -
cuối cùng, do sự thiết lập nền công nghiệp hiện đại và thị trường thế giới, giai cấp
tư sản đã giành được cho chính mình sự thống trị độc quyền, trong quốc gia hiện
đại tiêu biểu. Quyền hành pháp của đất nước hiện đại chỉ là uỷ ban quản lý các
vấn đề chung cho toàn bộ giai cấp tư sản.
* ("Commune/ Công xã" là tên tiếng Pháp chỉ các thành phố mới mọc lên ngay
trước khi họ giành được từ các chủ đất phong kiến và chủ nhân quyền chính trị và
tự trị địa phương như "Đẳng cấp thứ ba/ Le Tiers_État". Nói chung, vì sự phát
